03-07-2011, 10:44 AM | #1 |
(کاربر طلایی)
تاریخ عضویت: Mar 2011
نوشته ها: 512
|
بيگانگان در خليج فارس
بيگانگان در خليج فارس شکلگيری دولت عثمانی و کشورگشايیهای عثمانیها به کاهش ارتباط اروپايیها با شرق انجاميد، چرا که آنها با سيطره بر ساحل دريای سياه، مديترانه و تسلط بر مصر و حجاز، نفوذ زيادی بر اين راه بازرگانی پيدا کردند و از اين رو، اروپائيان از دسترسی آسان به کالاهای چينی و ايرانی محروم شدند و بايد هزينهی زيادی میپرداختند. کشمکشهای بين ايرانيان و عثمانیها نيز بر ناامنی راهها افزوده بود. از اين رو، پرتغالیها به فکر افتادند که با دور زدن آفريقا به خليج فارس بيايند و کالاهای ايرانی و مرواريد خليجفارس را بخرند و آنها را برای فروش به هند ببرند. سپس، ادويه و کالاهای هندی را از راه بندر گوا در ساحل هند، خريداری کنند و با دور زدن دوبارهی آفريقا به اروپا ببرند. بنابراين، دريانورد پرتغالی به نام آلبوکرک (Albuquerque)در سال 1507 ميلادی برای رسيدن به اين هدف به جزيره ی هرمز وارد شد و آن جزيره از سال 1515 تا 1622 به اشغال پرتغالیها درآمد. پرتغالیها طی سدههای 16 ميلادی توانسته بودند سراسر خليجفارس را زير نفوذ خود درآورند و رفت و آمد کشتیها با اجازهی آنها و پرداخت حق گذر انجام میشد . در سالهای پايانی اين سده، انگليسیها و هلندیها نيز کوشيدند در اين منطقه نفوذ پيدا کنند. با اين همه، پرتغالیها همچنان نفوذ خود را داشتند و میکوشيدند بندر بصره را نيز در فرمان خود بگيرند. اما هنگامی که در سال 1587 ميلادی شاه عباس صفوی در ايران به قدرت رسيد، بر آن شد که پرتغالیها را از منطقهی خليجفارس بيرون کند. از اين رو، پس از آن که در 1621 ميلادی خيالش از سوی عثمانیها تا اندازهی آسوده شد، برادران شرلی انگليسی (سر رابرت شرلی و سر آنتونی شرلی) را به ايران دعوت کرد تا به کمک آنها پرتغالیها را شکست دهد. سرانجام، امامقلیخان، سردار ايرانی، توانست پرتغالیها را به کمک کشتیهای انگليسی در 23 آوريل 1622، شکست دهد و پرچم پرتغال را، که بر فراز قلعه هرمز در اهتزاز بود، پايين آوردند . با اين همه، بيرون رفتن پرتغالیها راه را برای نفوذ انگليس و هلند در خليجفارس هموار کرد. هلندیها چند بنگاه بازرگانی در برخی بندرها و جزيرههای خليجفارس برپا کردند و حتی رقيب بازرگانی انگليسیها شدند. در آن زمان شرکت هند شرقی هلند نفوذ زيادی در جزيرههای اندونزی داشت و داد و ست ادويه را در انحصار خود گرفته بود. هلندیها در زمان شاه عباس دوم توانستند در صادر کردن ابريشم ايران حق مساوی با انگليس دريافت کنند و در کشمکش با شاه سليمان صفوی برای دريافت امتيازهای بيشتر، برخی جزيرهها و بندرهای ساحلی را تا 11 ماه در فرمان خود گرفتند. در سالهای پايانی دوره صفوی، به سبب هرج و مرج پس از يورش افغانها به ايران، انگليسیها از فرصت به وجود آمده بهره گرفتند و نمايندگان کمپانی هند شرقی بيش از پيش در منطقهی خليج فارس نفوذ پيدا کردند. آنها آرامآرام برخی از شيخهای عرب را در جزيرهها و سرزمينهای ايران در منطقهی خليج فارس به قدرت رساندند و از آنها در برابر ايران پشتيبانی کردن د. مهمترين آنها گروهی به نام خوارج عمان بود که بحرين را گرفتند و هرمز، کيش و قشم را بخشی از عمان کردند. شاه سلطان حسين صفوی از انگليسیها، هلندیها و فرانسویها برای سرکوبی خوارج کمک خواست، اما نتيجه نگرفت و بهناچار از پرتغالیها کمک خواست. پرتغالیها در سال 1719 ميلادی به خوارج يورش آوردند و آنها را شکست دادند. پس از آن، عمان به درگيریهای درونی دچار شد و قبيلهای از عربهای ايران به نام آلهوله، بحرين را که نزديک 10 سال زير فرمان خوارج بود، گرفتند. با روی کار آمدن نادرشاه افشار و فروکش کردن هرج و مرجهای سالهای پايانی حکومت صفويان، فرصتی ديگر فراهم آمد که ايرانيان نفوذ خود را بر خليج فارس بازيابند. سردار محمدتقیخان توانست بحرين و مسقط را تصرف کند و نادر با به آب انداختن 30 فروند کشتی در خليجفارس تا اندازهای در ايجاد نيروی دريايی در آبهای جنوب ايران کوشيد. اما آن نيرو نتوانست در برابر نيروی دريايی انگليس چندان پيروز باشد. پس از کشته شدن نادر و هرج و مرج دوباره در ايران، استعمارگران توانستند فعاليتهای ضدايرانی خود را از سر گيرند. از جمله، در سال 1167 هجری نيپهوزن ( Kniphavsen ) نمايندهی کمپانی هلندی، جزيرهی خارک را اشغال کرد. فرمانروايی کريمخان زند با اوج کشمکشهای فرانسه و انگليس بر سر هندوستان همراه بود. فرانسویها در سال 1759 ميلادی به بندر عباس يورش آوردند و مرکز بازرگانی انگليسیها را در آن شهر نابود کردند. انگليسیها مرکز بازرگانی خود را به بصره، که در فرمان عثمانیها بود، جابهجا کردند و چون هلندیها نيز مرکز بازرگانی خود را در بوشهر بسته بودند، زيان بسياری به بازرگانی ايران وارد شد. در همان زمان، شيخ بندر ريگ به نام ميرمهدا، که دير زمانی خود را رعيت و فرمانب ر دار دولت ايران میدانست، از هرج و مرج در ايران و رقابت هلند و انگليس بهربرداری کرد و عليه صادقخان، والی فارس و برادر کريمخان شورش کرد. اما صادقخان توانست آشوب ميرمهدا را سرکوب کند. ميرمهدا پيش از از آن که به بيرون فرار کند، همهی سپاهيان و بازرگانان هلندی را کشت و به اين ترتيب به تسلط هلندیها بر خليجفارس پايان داد. کريمخان زند، ميرمهدا را که به دريازنی روی آورده بود، توسط زکیخان تعقيب کرد و سرانجام ميرمهدا در بصره کشته شد. با تصرف بصره توسط صادقخان ، برادر کريمخان ، تسلط ايران بر دهانهی خليج کامل شد. |
برچسب ها |
گردش, گردشگري, بيگانگان در خليج فارس, خلیج فارس, درباره طبيعت, طبيعت, طبيعت و توريسم, طبيعت گردي |
کاربران در حال دیدن موضوع: 1 نفر (0 عضو و 1 مهمان) | |
ابزارهای موضوع | |
نحوه نمایش | |
|
|
War Dreams Super Perfect Body Scary Nature Lovers School Winner Trick Hi Psychology Lose Addiction Survival Acts The East Travel Near Future Tech How Cook Food Wonderful Search Discommend
Book Forever Electronic 1 Science Doors The Perfect Offers Trip Roads Travel Trip Time Best Games Of Shop Instrument Allowedly