تختك نشينان هامون - طبیعت و توریسم (طبیعت ایران و جهان، نقاط دیدنی، گردشگری)؛

Magnum · 31-05-2011, 09:00 AM

تختك نشينان هامون

درون محدوده درياچه هامون بلندي هايي به شكل مستطيل يا دايره با طول متوسط 100 تا 150 متر، عرض 50 تا 70 متر ارتفاع 3 تا 5 متر وجود دارد كه تختك ناميده مي شود و در گذشته مأوا و مسكن قبايل مختلفي بوده است كه با دام هاي گوناگون خود در آنها زندگي كرده و علاوه بر تأمين علوفه دامها، فعاليت هاي جانبي اقتصادي از قبيل ماهيگيري و حصير بافي داشته اند.

در فرهنگ معين « تخت » به معناي هر جاي مرتفعي از زمين كه در روي آن نشينند، خوابند و تكيه كنند، ذكر شده است و « ك » پسونديست به معناي تشبيه و مانند كردن ؛ بنابراين معناي لغوي تختك عبارت است از « مانند تخت » و يا « شبيه تخت » . بر اساس بررسي هاي بعمل آمده ، قدمت تخت ها همزاد تمدن در سيستان است و آثار بجا مانده از شهر سوخته ( 3500 تا 4000 سال قبل از ميلاد مسيح ) تأييدي بر اين مدعاست. در حقيقت آنچه وجود تختك ها را توجيه مي كرد و آنچه بودن انسان تختك نشين را الزامي مي ساخت وجود منابع فراوان علوفه مورد نياز گاو سيستاني و وابستگي زياد اقتصاد مردم منطقه به آن بوده است. با توجه به بعد مسافت بين آغل و چراگاه، وجود مكانهايي نزديك تر به محل چرا ضروري به نظر مي رسيد . لازم به ذكر است كه گاو سيستاني يكي از بهترين نژادهاي گاو گوشتي دنيا مي باشد كه در صورت تغذيه مناسب و كافي افزايش وزن زيادي داشته و شيردهي آنها نيز وضعيت مطلوبي خواهد داشت .

اطلاعات مدون و كاملي مبني بر اين كه در گذشته اين مكان ها داراي چه ويژگي هايي بودن و طي قرون چه تغييراتي نموده اند، وجود ندارد ؛ اما آن چه مسلم است با توجه به طبيعي بودن ساختار و سادگي زيست در اين تختك ها، نبايد دگرگوني هاي اساسي در ساختار فني آن ها ايجاد شده باشد.

تعداد كل تختك نشينان هامون را در سال 1383 شمسي 3411 خانوار و گاوهاي موجود در تختك ها را بين 60 تا 100هزار رأس برآورد نموده اند؛ اما از آن پس به مرور با زوال زندگي روستانشيني ، تغييرات اكولوژيك در منطقه بخصوص خشكسالي، بيماري هاي اپيدمي و مهاجرت افراد به شهرها، روز به روز اين قشر توليد كننده ، كوچك و كوچك تر شده و تختك ها به تدريج از دام و انسان خالي شدند.

در حال حاضر شمارش دقيق تختك ها مقدور نيست، زيرا برخي از تختك ها تبديل به روستا شده اند، برخي نيز خالي از سكنه گرديده و تنها نامي از آنها باقي مانده است. جدول ، اسامي 34 تختك به انضمام برخي ويژگي هاي آنها را ذكر مي نمايد ؛ همچنين پراكنش برخي از تختك ها را در محدوده تالاب نشان مي دهد.

31-05-2011, 09:00 AM	#1
Magnum (کاربر طلایی) تاریخ عضویت: Mar 2011 نوشته ها: 512	تختك نشينان هامون تختك نشينان هامون درون محدوده درياچه هامون بلندي هايي به شكل مستطيل يا دايره با طول متوسط 100 تا 150 متر، عرض 50 تا 70 متر ارتفاع 3 تا 5 متر وجود دارد كه تختك ناميده مي شود و در گذشته مأوا و مسكن قبايل مختلفي بوده است كه با دام هاي گوناگون خود در آنها زندگي كرده و علاوه بر تأمين علوفه دامها، فعاليت هاي جانبي اقتصادي از قبيل ماهيگيري و حصير بافي داشته اند. در فرهنگ معين « تخت » به معناي هر جاي مرتفعي از زمين كه در روي آن نشينند، خوابند و تكيه كنند، ذكر شده است و « ك » پسونديست به معناي تشبيه و مانند كردن ؛ بنابراين معناي لغوي تختك عبارت است از « مانند تخت » و يا « شبيه تخت » . بر اساس بررسي هاي بعمل آمده ، قدمت تخت ها همزاد تمدن در سيستان است و آثار بجا مانده از شهر سوخته ( 3500 تا 4000 سال قبل از ميلاد مسيح ) تأييدي بر اين مدعاست. در حقيقت آنچه وجود تختك ها را توجيه مي كرد و آنچه بودن انسان تختك نشين را الزامي مي ساخت وجود منابع فراوان علوفه مورد نياز گاو سيستاني و وابستگي زياد اقتصاد مردم منطقه به آن بوده است. با توجه به بعد مسافت بين آغل و چراگاه، وجود مكانهايي نزديك تر به محل چرا ضروري به نظر مي رسيد . لازم به ذكر است كه گاو سيستاني يكي از بهترين نژادهاي گاو گوشتي دنيا مي باشد كه در صورت تغذيه مناسب و كافي افزايش وزن زيادي داشته و شيردهي آنها نيز وضعيت مطلوبي خواهد داشت . اطلاعات مدون و كاملي مبني بر اين كه در گذشته اين مكان ها داراي چه ويژگي هايي بودن و طي قرون چه تغييراتي نموده اند، وجود ندارد ؛ اما آن چه مسلم است با توجه به طبيعي بودن ساختار و سادگي زيست در اين تختك ها، نبايد دگرگوني هاي اساسي در ساختار فني آن ها ايجاد شده باشد. تعداد كل تختك نشينان هامون را در سال 1383 شمسي 3411 خانوار و گاوهاي موجود در تختك ها را بين 60 تا 100هزار رأس برآورد نموده اند؛ اما از آن پس به مرور با زوال زندگي روستانشيني ، تغييرات اكولوژيك در منطقه بخصوص خشكسالي، بيماري هاي اپيدمي و مهاجرت افراد به شهرها، روز به روز اين قشر توليد كننده ، كوچك و كوچك تر شده و تختك ها به تدريج از دام و انسان خالي شدند. در حال حاضر شمارش دقيق تختك ها مقدور نيست، زيرا برخي از تختك ها تبديل به روستا شده اند، برخي نيز خالي از سكنه گرديده و تنها نامي از آنها باقي مانده است. جدول ، اسامي 34 تختك به انضمام برخي ويژگي هاي آنها را ذكر مي نمايد ؛ همچنين پراكنش برخي از تختك ها را در محدوده تالاب نشان مي دهد.

کاربران در حال دیدن موضوع: 1 نفر (0 عضو و 1 مهمان)