نمایش پست تنها
قدیمی 27-06-2011, 04:59 PM   #1
emily
(کاربر طلایی)
 
emily آواتار ها
 
تاریخ عضویت: Feb 2011
نوشته ها: 956
Icon Gg علل ایجاد بیابانها


علل ایجاد بیابانها



بطور کلی عوامل مختلفی موجب پیدایش مناطق خشک و بیابانی می‌شود 6 عامل مهم در ایجاد بیابانها عبارتند از:


- گرم شدن زیاد منطقه بر اثر تابش خورشید

در منطقه بین المدارین (مدار راس السرطان و راس الجدی) به علت تابش عمود آفتاب بیشترین گرما دریافت می‌شود و بیشتر بیابانها نیز در این عرضهای جغرافیایی قرار دارند. نقاط مختلف كره زمين يكسان از نور خورشيد گرم نمي شوند زيرا اولاً جنس زمين و جهت ناهمواري ها در مقدار انعكاس انرژي گرمايي خورشيد موثر است .

ثانياً علت اصلي نامساوي گرم شدن زمين اختلاف در زاويه تابش خورشيد در نقاط مختلف به دليل كروي بودن زمين و میل محور چرخش آن است . در نوسانات دمای فصلی آنچه که مهم و تعیین کننده است زاویه تابش خورشید است ، زاويه اشعه هاي خورشيد در مناطق استوايي عمودي وبه عبارت ديگر۹۰ درجه است .

در منطقه بين المدارين يعني بين مدار راس السرطان و راس الجدي به علت اينكه سالي دو بار خورشيد عمود مي تابد بيشترين گرما را دريافت مي كنند واين از مهمترين دلايل واقع شدن بيابانهاي بزرگ كره زمين در منطقه بين المدارين است.مانند صحراي آفريقا ، بيابان عربستان،دشت لوت ، بیبان کالاهاری (کردوانی ، پرویز ، مناطق خشک جلد اول ، ویژگیهای اقلیمی ، علل خشکی و مسائل آب ، 1367 صص 30 ، 32).


- فشار زیاد جنب حاره‌ای


علت اصلي پيدايش بيابان ها استقرار سلول هاي فشار زیاد حاره ای بین عرض هاي ۴۰-۲۰درجه شمالی و جنوبی ، سلولهای مزبور بخصوص در قسمت باختری اقیانوسها در ارتفاعات پایین و بر فراز قاره ها که در سطح خاک بر اثر کسب حرارت از زمین جریانی صعودی یافته اند بطور دایمی وجود دارند. اما حرکت تودۀ هوای مزبور در ارتفاع بالاتر متوقف می شود .

نشست هوا ، خشکی بیابانهای بزرگ حاره ای را توجیه می کند . وسیع ترین ای بیابانها در نیمکره شمالی شامل صحرا ، عربستان، ایران تهار و استرالیا و کالاهاری ، .. هستند (جفرافیای نواحی خشکی ، ژان ، درس ، مترجم شهریار خالدی 1373 ، ص 43 ).


- جریانهای آب سرد ساحلی اقیانوسها


چنانچه جريانهاي سرد اقيانوسي به موازات ساحل در حركت باشد امكان داردكه سواحل نيز در نتيجه تاثير آن ،داراي شرايط آب و هوايي خشك باشد . اين وضعيت ، از ویژگیهای سواحل حاره ای ومجاور حاره اي غربی است . در اين مناطق ، حرکت جریانهای بزرگ اقیانوسها به سمت خشکیها است .

هواي گرمي كه از وسط اقيانوس به سمت ساحل جريان دارد مجبور است از روي این آب هاي سرد عبور كند ، ضمن عبور سرد شده و مه غليظي را به وجود مي آورد . اين هوا ،كه رطوبت خود را از دست داده در حين عبور از روي خشكي ها گرماي سطح زمين را مي گيرد وگرم مي شود و رطوبت نسبي آن هم كاهش يافته وديگر نمي تواند مقدار زيادي رطوبت جذب كند از اين رو اين مناطق كه جريانهاي سرد مذكور از كنار آنها مي گذرد یا به عبارت دیگر تحت تاثیر این جریانها قرار دارد (حتي آنها كه در منطقه حاره قرار گرفته ) خشك وبيابان هستند و اغلب به هنگام صبح ، مه های ناپایداری در سواحل آنها دیده می شود .

مثل بيابانهاي آتاكاما و اريكا در سواحل غربي آمريكاي جنوبي و صحراي ناميب در سواحل غربي افريقاي جنوبي، بعلت جریانهای سرد اقیانوسی که از قطب جنوب به سمت استوا حرکت می‌کنند. در برخی نقاط ساحلی به علت ایجاد هوای سرد و نشست هوا ، مانع ایجاد بارش در این نواحی می‌شوند، می توان نام برد (کردوانی ، پرویز ، مناطق خشک جلد اول ، ویژگیهای اقلیمی ، علل خشکی و مسائل آب ، 1367 صص 50 ، 51).


- اثر كوههاي مرتفع در ايجاد بارندگي در يك جبهه وخشكي (بيابان ) در جبهه ديگر

بعضي بيابانها در پشت سلسله كوههاي ويا روي فلات هاي مرتفعي كه ابرهاي باراني نمي تواند به آنجا برسد به وجود مي آيند زيرا ابرهاي باراني ضمن بالا رفتن از ارتفاعات سرد مي شوند و رطوبت خود را به صورت بارش در سمت خارجي كوهستان يا فلات مرتفع از دست مي دهند و هواي مرطوب بر اثر جریان باد ، از ارتفاعات بالا رفته و به دليل ارتفاع زیاد و سرما ، رطوبت خود را به شكل بارندگي از دست داده و هوا در همین جبهه کوهستان خشك مي شود و صعود می کند و از آن سوي (جبهه) كوهستان كه باران پناه گفته مي شود پائين مي آيد ، پایین آمدن هوا در آن سمت که خشک است ، درجه حرارت آن بالا مي رود بنابراين رطوبت نسبي آن كاهش می يابد و امکان بارندگی در پشت کوهستان خیلی کم می شود. وزش باد گرم وخشك دراين جبهه كو هستان سبب پيدايش بيابان مي شود كه از وسيع ترين اين گونه بيابانها به عامل ارتفاعات مركزي آسيا مي توان به بيابانهاي تكله مکان در چين غربي و گبي در مغولستان و ... نام برد (کردوانی ، پرویز ، مناطق خشک جلد اول ، ویژگیهای اقلیمی ، علل خشکی و مسائل آب ، 1367 صص 54 ، 55).


- دور بودن از تاثير درياها واقيانوسها


فاصله زياد برخي مناطق از منابع رطوبتي دريا ها و اقيانوسها ، هوای مملو از آشوب و تلاطم باعث می شود که رطوبت با همان سرعتی که با برجستگیهای عرضی بر خورد کند ، از دست برود . به عبارت دیگر هواي مرطوب هر قدر مسافت بيشتري را در روي خشكي ها ي زمين طي كند و يا ارتفاعات بيشتري بر سر راه آن قرار داشته باشد به همان اندازه رطوبت خود را از دست مي دهد ، به این ترتیب ، مناطقی که خیلی دور از اقیانوسها و دریاها قرار دارد ، به عبارت دیگر در قلب خشکیهای وسیع کره زمین واقع شده ، مثل بيابانهاي آسيا ي مركزي(بيابان گبي مغولستان) فاصله آنها تا اقيانوس به ۳۰۰۰ كيلومتر مي رسد ، مناطق خشک قاره ای یا بری گویند ، سب ایجاد بیابان می گردد(کردوانی ، پرویز ، مناطق خشک جلد اول ، ویژگیهای اقلیمی ، علل خشکی و مسائل آب ، 1367 ص 60).


- عدم صعود هواي وآشوب هاي هوايي

عدم صعود هوا حتي در هواي مرطوب ، يا آشوب هاي هوايي نيز مي تواند از علل خشكي هوا باشد اين موضوع در مورد دشتهاي وسيع ايالات متحده آمريكا ويا در تابستان در نواحي درياي محيط كه دور از جبهه قطبي واقع شده صدق می کند.

emily آنلاین نیست.   پاسخ با نقل قول