20-04-2010, 06:59 PM
|
#2
|
(کاربر فعال)
تاریخ عضویت: Apr 2010
نوشته ها: 37
|
دريا و درياچه هاي ايران
گذشته از درياي خزر که به عنوان بزرگترين درياچه جهان مورد بررسي قرار گرفت مهمترين درياهاي ايران، خليج فارس و درياي عمان (درياي پارس يا درياي مکران) هستند. ارتباط دريايي ايران با ساير کشورها از اين درياها انجام ميگيرد. طول سواحل خليج فارس و درياي عمان که از طريق تنگه هرمز به يکديگر متصل ميشوند 2530 کيلومتر است. اين گستره آبي سيمايي کاملا متفاوت با ساير نقاط کشور پديد آورده است. زيرا که در منطقهاي گرمسيري واقع شده و ويژگيهاي چنين مناطقي را نمايان ميسازند.
خليج فارس حوضچه کشيدهاي است که بين بلوک عربي و رشته کوة هاي زاگرس قرار دارد. آب خليج فارس حاوي نمک فراوان و علت شوري زياد آن نيز تبخير شديدي است که در منطقه حکمفرماست. آب خليج فارس تقريبا هر قرن يک بار بر اثر چرخه هيدرولوژيکي (آبي) از تنگه هرمز تخليه ميشود و به درياي عمان ميريزد. در آبهاي خليج فارس علاوه بر آبزيان متنوع تودههاي مرجاني عظميمي وجود دارد که حاصل هزاران سال فعاليت و زيست است. مرجانها در واقع يکي از مهمترين جلوههاي مهم طبيعي خليج فارس به شمار ميروند، که بر اثر بيتوجهي و سودجويي در معرض نابوي و تاراج قرار گرفتهاند.
جايگاه ويژه جغرافيايي، پيشينه تاريخي و ويژگيهاي خاص سياسي – اقتصادي خليج فارس آن را به يکي از مهمترين پهنههاي آبي جهان تبديل کرده است.
درياچهها
تعداد درياچههاي ايران به دليل وضعيت خاص تکتونيک آن تقريباً زياد است. برخي از آنها دائمي و بعضي از آنها در بيشتر روزهاي سال خشک و بيآب هستند. از درياچههاي مهم دائمي ميتوان به خزر، اروميه، بختگان، جازموريان، پريشان، مهارلو، زيريوار و هامون اشاره کرد (درويش زاده، 1370، ص778)
خزر(مازندران)
درياچه خزر مهم ترين محيط درياچهاي دنياست به همين دليل آن را دريا مينامند. طول و عرض خزر به ترتيب 1204 و 204 کيلومتر و مساحت آن 436000 کيلومتر مربع است. سطح خزر در حدود 28 متر از سطح آبهاي آزاد پايينتر و عمق متوسط آن در حدود 180 متر برآورد شده است. سه بخش شمالي، جنوبي و مياني که عمق و بستر متفاوتي از يکديگر دارند بر اثر برجستگي زيرابي در امتداد ارتفاعات قفقاز به وجود آمدهاند.
نمکهاي محلول در آب درياي خزر با آب اقيانوسها متفاوت است. در حاشيه شرقي خزر مياني کولاب قره بغاز قرار دارد که با ويژگيهاي خاص خود بر عجايب طبيعي بزرگترين درياچه افزوده است. اين کولاب به صحراي گرم و خشک ترکمنستان مشرف است (کردوان، 1374، ص 71)
درياچه اروميه
درياچه اروميه بزرگترين و شورترين درياچه دائمي داخل ايران است که با نامهاي چيچست و کبودان نيز شهرت داشته است. مساحت تقريبي آن 6000 کيلومتر مربع، طول آن 135 تا 150 کيلومتر و عرض آن از 15 تا 50 کيلومتر متغير است با عمق متوسط 6 متر.ميزان شوري اين درياچه در تمام نقاط و در تمام زمان يکسان نيست. حدالکثر ميزان املاح آن در هنگام پرآبي 220 گرم در ليتر و در تابستان 280 گرم در ليتر افزايش مييابد. به رغم تصور رايج، با وجود شوري زياد موجودات زنده بسياري چه به صورت مهاجر و چه بومي در اين درياچه زيست ميکنند. در سواحل باتلاقي درياچه اورميه، لجني متعفن وجود دارد که به صورت خمير سياه رنگ ديده ميشود و روي آن قشر سفيد رنگي از املاح اکسيد نشده وجود دارد قشر اخير در نتيجه تبخير آب درياچه به وجود آمده است. لجن سياه رنگ که خواص درماني دارد داراي ترکيبات گوگردي و به ويژه سولفيد گوگرد است.
درياچه نمک
اين درياچه با نامهاي مختلفي مانند درياچه نمک کاشان، درياچه نمک قم، درياچه قم، درياچه آران و درياچه مسيله نيز ناميده شده است از شمال به دشت ورامين و سياه کوه و از جنوب به کوههاي جنوب قم محدود ميشود. طول و عرض آن به ترتيب 80 و30 کيلومتر و مساحت تقريبي آن 2400 کيلومتر مربع است. ميزان شوري بسيار بالاي اين درياچه به دليل وجود لايههاي نمک در زمينهاي اطراف و املاح زيادي است که به وسيله رودخانهها وارد آن ميشود، که در تابستان به دليل تبخير زياد لايههاي نمک روي آن به وجود ميآيد
|
|
|