طبیعت و توریسم (طبیعت ایران و جهان، نقاط دیدنی، گردشگری)؛

آگامای دم تیغی بین النهرین

نام علمی : uromastyx loricatus

نام انگلیسی: mespotamian spiny tailed lizard

نام فارسی: آگامای دم تیغی بین النهرین

http://nature.harferooz.com/photos/i...enda_20bud.jpg

مشخصات: حلقه‌هاي فلسي خاردار در سطح فواني دم توسط فلسهاي كوچك از هم جدا شده‌اند؛ ناحيه پشتي با رديفهاي عرضي كم و بيش منظم از برآمدگيهاي خاردار توسعه يافته؛ 15 يا بيشتر منفذ راني و پيش مخرجي (3 تا 5 منفذ پيش مخرجي و 11 تا 15 منفذ راني) در هر طرف؛

12 برآمدگي در رديف عرضي قاعده دم؛ فاقد فلسهاي دندانه دار توسعه يافته در امتداد حاشيه پيشين گوش؛ 30 تا 40 رديف عرضي از فلسها در ناحيه مياني شكم به اندازه سر (از نوك پوزه تا گوشه دهان)؛ رديفي از فلسهاي توسعه يافته روي گردن كه توسط فلسهاي كمي دانه‌اي شكل احاطه نشده‌اند.

رنگ آميزي: ناحيه پشتي بدن در الكل كرم رنگ يا خاكستري مايل به زرد، با نقاط كوچك قهوه‌اي، گاهي با رديفي از لكه‌هاي چشمي گرد زرد با حاشيه قهوه‌اي؛ ناحيه شكمي سفيد مايل به زرد؛ در نمونه‌هاي زنده رنگ آميزي ناحيه پشتي از خاكستري تيره در ساعات خنك صبح تا تقريبا سفيد همراه با نواحي بزرگ نارنجي روشن در ناحيه مياني پشت در اواسط روز تغيير مي‌كند.
زيستگاه: نواحي بياباني و نيمه بياباني، تپه‌ها، گوديهاي ميان تپه‌اي، دره‌ها و واديها، پوشيده از ماسه‌هاي رسوبي، رسي در دشتها و حاشيه دامنه‌ها با پوشش گياهي اندك بوته‌اي كوچك خاردار و گياهان علفي ديگر.

عادات و رفتار: در اواسط روز بيشتر در ماههاي بين فروردين تا اواخر مرداد (زماني كه گرما به حدي رسيده باشد كه ديگر خزندگان ديده نشوند) فعاليت مي‌كنند؛ اغلب در مكانهاي آفتابگير در نزديكي دهانه حفره‌هاي خود روي تپه‌هاي كوچك ديده مي‌شوند، كه با احساس خطر سريعا به داخل حفره مي‌روند؛
گاهي اوقات در جستجوي غذا 20 تا 30 متر دورتر از لانه‌شان مشاهده شده‌اند؛ حفره‌هايي به طول 1 تا 5/1 متر حفر مي‌كنند، كه اين حفره‌ها 2 يا چند پيچ دارند و انتهاي حفره بيشتر از 30 سانتيمتر در زير سطح زمين است.
وسيله دفاعي آنها دم قوي و خاردارشان است كه با ضربات سخت و سريع شلاقي اطراف دم از خودشان دفاع مي‌كنند. تغذيه آنها از گياهان است و معمولا لانه خود را در مكانهايي كه گياهان بيشتري مي‌رويد، مي‌سازند، و گاهي اوقات لانه آنها در نزديكي صيفي كاريها نيز ديده مي‌شود. در اسارت غذاي آنها مي‌تواند شامل كاهو، كلم و لپه باشد. تخمگذاري در اواخر مرداد يا اوايل شهريور و نيز وايل ارديبهشت گزارش شده است.

پراكندگي جهاني: ايران، عراق.
اندازه: نوك پوزه تا مخرج 252 ميليمتر دم 190 ميليمتر
ملاحظات: اين گونه در ايران از سطح دريا تا ارتفاع حدود 400 متري گزارش شده است. محل نمونه تيپيك از ايران، بوشهر، واقع در استان بوشهر مي‌باشد. اين گونه در ايران فقط در سرزمينهاي پست غرب زاگرس يافت مي‌شود.