طبیعت و توریسم (طبیعت ایران و جهان، نقاط دیدنی، گردشگری)؛

آگامای فلس شاخی

نام علمی : trapelus lessonae

نام انگلیسی : hornyscaled agama

نام فارسی : آگامای فلس شاخی

مشخصات: فرم فلسهاي پشتي يكنواخت نيستند؛ فلسهاي شكمي صاف (بندرت داراي تيغه‌هاي ضعيف)؛ اندازه بزرگترين پولكهاي پشتي حدوداً سه برابر پهناي پولكهاي مجاور؛ 80 تا 121 فلس در اطراف پهن ترين قسمت ناحيه مياني بدن؛ سطح زيرين ران با قسمتي از فلسهاي بزرگ در ميان فلسهاي كوچك،؛ فلسهاي پينه بسته پيش مخرجي در دو يا سه رديف؛ نرها فاقد كيسه گلويي.

رنگ آميزي: پشت خاكستري حنايي يا قهوه اي مايل به خاكستري، با پنج نوار عرضي تيره كه اين طرح گاهي در نرها نامشخص است؛ چانه در نرها اغلب بطور فصلي آبي روشن؛ اندامهاي حركتي با نوارهاي باريك قهوه اي نا مشخص؛ دم با نوارهاي عرضي متقاطع تيره؛ اكثر نوارها و لكه‌هاي روي بدن با حاشيه روشن، سطح شكمي بدن گاهي قرمز كمرنگ.

http://nature.harferooz.com/photos/images/759020378.jpg

زيستگاه: نواحي نيمه بياباني خشك، دشتهاي باز؛ ناهمواريها (كوه يا تپه)، زمينهاي سنگلاخي، صخره‌هاي رسوبي ، ستيغ و بريدگيهاي كوهها و دره‌هاي تنگ و عميق، با پوشش گياهي پراكنده و اندك.

عادات و رفتار: هنگام روز فعال اند؛ اما در روزهاي بسيار گرم بيشتر در هنگام غروب فعاليت مي كنند؛ اغلب در لابلاي بوته‌ها و يا اينكه در نزديكي بوته‌ها بسر مي برند؛ هنگام فرار از دشمن تا چندين متر مي دوند سپس بي حركت مي ايستند تا خود را استتار كنند، از حشرات نظير قاب بالها و لارو آنها، مورچه‌ها و نيز عنكبوتها تغذيه مي كنند؛ در سال ممكن است تا دو نوبت تخمگذاري كنند، يك بار اواخر بهار و يا اوايل تابستان و يك بار در اوايل پائيز، در هر بار 6 تا 12 تخم و گاهي تا 15 تخم گزارش شده است.

پراكندگي جهان: ايران، آذربايجان، ارمنستان، تركيه، عراق، سوريه و اردن.
اندازه: نوك پوزه تا نخرج 81 ميليمتر دم 94 ميليمتر
ملاحظات: اين گونه در قبل زير گونه T.ruderatus ruderatus بوده است، كه توسط رستگار پوياني (2000) تغيير نام يافته است. در 6 نمونه نر ايراني 80 تا 102 فلس و در 12 نمونه ماده ايراني 93 تا 121 فلس اطراف پهن ترين قسمت ناحيه مياني بدن شمارش شده است (Anderson 1999). محل نمونه تيپيك اين گونه از ايران، استان اصفهان، در مجاورت شهر اصفهان مي باشد.