طبیعت و توریسم (طبیعت ایران و جهان، نقاط دیدنی، گردشگری)؛

پارک جنگلی نور

پارک جنگلی نور که به نام مؤسس آن، مرحوم "سعیدی آشتیانی" نیز نامیده می شود، بامساحت ۳۶۴۵ ‬هکتار، یکی از بزرگترین پارکهای جنگلی شمال کشور محسوب می شود که در شرق شهرستان نور واقع شده است.

این پارک در نزدیکی کوه و دریا قرار دارد و به دلیل جذابیت‌های گردشگری و ارزش‌های طبیعی، از جمله داشتن ذخیره‌گاه ‪ ۲۷۰‬هکتاری درخت "سفید پَلَت" که بومی ایران است، از پارکهای جنگلی شاخص محسوب می‌ گردد ولی استفاده کاملی از مواهب آن نمی شود.

کارشناس طراحی پارک سازمان جنگل‌ها،مراتع و آبخیزداری کشور و مدیر سابق پارک جنگلی نور در گفتگو با ایرنا گفت: این پارک در سال ‪ ۱۳۵۱‬به همت مرحوم سعیدی آشتیانی احداث شده است.

"قدرت‌الله بَرزه‌کار" افزود: تیپ‌های جنگلی این پارک شامل ممرز ، بلوط، ممرز ـ انجیلی و ممرزـ توسکا، است که سالانه در حدود یک میلیون نفر از آن دیدن می‌کنند.

وی با بیان این که در حدود نیمی از بازدیدکنندگان پارک جنگلی نور، تهرانی هستند گفت: ‪ ۳۵۰‬تا ‪ ۴۰۰‬هکتار از مساحت این پارک، تفرجی و بقیه نیز حفاظتی است.

وی اظهارداشت: در این پارک، درختانی نظیر بلوط، ممرز، توسکا، انجیلی، لرگ، سفید پلت، لیلکی، افرا، شب خسب، ون ، نمدار، اوجا و جانورانی همچون شغال، تَشی، روباه و گرگ وجود دارد.

http://nature.harferooz.com/photos/i...839a57c1f0.jpg

این کارشناس تصریح کرد: در این پارک، تأسیساتی نظیر فروشگاه، زمین ورزشی کودکان و بزرگسالان، رستوران، قهوه‌خانه سنتی، اردوگاه(کمپینگ) و خورگشت (پیک نیک) ایجاد شده است.

وی افرود: یکی ازمعضلات اداره این پارک، مشکلات اجتماعی منطقه، از جمله راه‌های روستایی متعدد در داخل بوستان است که کنترل رفت و آمدها را غیر ممکن می‌کند.

برزه کار مسائل مربوط به لایروبی و زه کشی را از دیگر مشکلات اداره این پارک اعلام کرد و گفت: مهم‌ترین عامل بازدارنده آن ، کمبود اعتبار است.

بر طبق آمار رسمی ، در شمال کشور، ‪ ۸۸‬پارک جنگلی فعال یا شناسایی شده وجود دارد که که مساحت کل آنها ۵۰۱۹۳ ‬هکتار است.

تعداد پارک های جنگلی فعال، ‪ ۵۳‬و مساحت آنها ۳۴۶۰۲ ‬هکتاراست. مشکلاتی که برای پارک جنگلی نور وجود دارد، کما بیش در پارکهای دیگر نیز دیده می شود زیرا ریشه‌های مشترکی دارند.

مدیرکل دفتر جنگل کاری و پارک‌های جنگلی سازمان جنگل‌ها و مراتع گفت: با وجود مخالفت ما با راه‌های روستایی درون پارک جنگلی نور ، نه تنها از آن جلو گیری نشد، بلکه این راه‌ها با فشار سیاسی آسفالت هم شد.

"محمد علی هدایتی" افزود : محدوده تفرجگاهی پارک جنگلی نور در اوایل دهه ‪ ۱۳۵۰‬تعیین شد و با توجه به تردد گردشگران و کوبیدگی خاک ، باید به محل دیگری در پارک تغییر یابد ولی اکنون توان مالی لازم برای جابه جایی تاسیسات وجود ندارد.

وی یادآور شد: پارک جنگلی نور در مقایسه با پارک جنگلی سی سنگان ، از نظر ذخیره‌گاهی اهمیت کمتری دارد و توده‌های شمشاد درپارک سی‌سنگان، این منطقه را در خاورمیانه شاخص کرده است.

هدایتی تأکید کرد : پارک جنگلی سی سنگان با وسعت ‪ ۶۰۲‬هکتار، بسیار کمتر از پارک جنگلی نور گردشگران را در خود جای می‌دهد ولی جاذبه آن بیشتر است.

این مسؤول سازمان جنگل‌ها و مراتع ادامه داد: این مسأله برای ما مشکلاتی ایجاد می‌کند و برای مثال ، پارک "وَرگاویج " که بیش از ‪ ۱۰‬برابر سی‌سنگان وسعت دارد، به‌اندازه این پارک گردشگر جذب نمی‌کند زیرا در دسترس قرار ندارد.

مدیرکل دفتر جنگل کاری و پارک‌های سازمان جنگل‌ها و مراتع افزود: در مقایسه با پارک سی سنگان، توسعه پذیری پارک جنگلی نور بیشتر است و سی سنگان محدودیت توسعه دارد.

وی با اشاره به کمبود اعتبار گفت: برای تجهیز پارک های جنگلی، اعتبار ملی نداریم و از اعتبارات استانی استفاده می‌کنیم ولی کمبودها جلو اجرای کامل اقدامات علمی را می‌گیرد.

به گفته هدایتی از نظر قانونی نمی‌توان از گردشگران، ورودیه گرفت ولی می‌توان بابت فروش کالا یا در اختیار گذاشتن خدمات در داخل پارک، گردش مالی به وجود آورد.

این مسؤول سازمان جنگل ها و مراتع گفت: سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قدری به ما کمک مالی می‌کند ولی تجهیز پارکهای جنگلی، اعتبار کلانی می‌خواهد.

وی اظهار داشت: طرحی برای احداث پارک جنگلی "ایزه" داریم که وسعت آن در حدود مساحت پارک جنگلی نور است ولی برای تجهیز آن ، بیش از ‪۱۰‬ میلیارد ریال کمبود اعتبار داریم.

هدایتی گفت: در صورتی که پارک جنگلی ایزه فعال شود، در کنار پارک جنگلی نور و با توجه به وسعت زیادی که دارند، می‌توان گردشگران فراوانی را به آنها جذب کرد.

یکی از مدیران سابق سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور معتقد است: پیش ازآن که درباره بستن یا نبستن راه‌های روستایی در پارک جنگلی نور تصمیم گرفته شود، باید دید آیا روستاییان راه مناسب دیگری دارند یا نه.

"مصطفی عبدالله پور" گفت : ما اغلب به راحتی " نه" می‌گوییم و بعد به دلیل ضرورت‌هایی ، کوتاه می‌آییم در حالی که دستگاه‌های متولی باید یک گام جلوتر از مردم باشند و امور را ساماندهی کنند.

مدیرکل سابق دفتر فنی جنگلداری سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور افزود: اگر جاده ، پیش از احداث پارک وجود داشته است، برای روستاییان حق عبور وجود دارد.

وی پیشنهاد کرد: می‌توان با ایجاد نرده در اطراف جاده، از تخریب جنگل و پارک جلوگیری کرد تا هم تردد مردم انجام شود و هم به جنگل آسیب نرسد.

عبدالله پور ادامه داد: چرا کاری نکنیم که مردم محلی از گردشگران بهره اقتصادی ببرند، نظیر اسکان مسافران و دادن غذای سنتی به آنها.

مشکلات مالی و اعتباری اداره پارک های جنگلی در حالی است که برخی از این پارک ها، بیش از ظرفیت خود گردشگر می‌پذیرند.

این مساله محتاج بررسی است که چگونه یک میلیون نفر سالانه از پارکی دیدن می‌کنند و اعتبار لازم برای انجام دادن اقدامات متعارف پارک‌داری فراهم نیست؟ بی‌شک با برنامه‌ریزی درست و رفع موانع می‌توان هم محیطی طبیعی و مناسب برای تفرج مردم فراهم کرد و هم به جنگل آسیب و خسارت نرساند.

بسیاری از گردشگران، اطلاعاتی درباره گیاهان و جانواران پارکی که درآن گردش می‌کنند ندارند و از اهمیت جهانی برخی از پارک‌های جنگلی ، نظیر سی سنگان بی‌خبرند.

بدیهی است آموزش و آگاهی، قدم اول در برانگیختن حس مسؤولیت پذیری در مردم برای حفظ جنگل است. دریافت وجه از مردم نیز در صورتی که صرف آن به دید مردم بیاید و موجه باشد اشکالی ندارد و می‌توان موانع قانونی آن راتغییر داد.

با توجه به کثرت گردشگران مراجعه‌کننده به پارک های جنگلی شمال ، ورودیه‌های اندک، کافی است و نباید وجهه انتفاعی موضوع را پررنگ کرد.