طبیعت و توریسم (طبیعت ایران و جهان، نقاط دیدنی، گردشگری)؛

ميوه هاي ايران

http://nature.harferooz.com/photos/images/176fruit1.jpg

ایرانیان از نخستین مردمانی بودند كه به كشاورزی و پرورش درختان میوه روی آوردند. درختان میوه‌ی زیادی از ایران به سرزمین‌های دیگر جهان برده شده است و نام‌های برخی از آن‌ها نیز در واژه‌های فارسی ریشه دارد. در این‌جا برخی از این میوه‌ها معرفی می‌شوند.

گردو :

درخت گردو از سالیان دور در ایران كاشته می‌شود. این میوه را والنات پارسی(Persian Walnut) می‌گویند. واژه‌ی والنات از وال به مفهوم " بیگانه" و نات به مفهوم " گردی" گرفته شده است كه نشان می‌دهد این گیاه از گیاهان بومی اروپا نبوده است.

در واقع، رومی‌ها آن را از ایران به اروپا برده‌اند. این میوه را برخی به نادرست گردوی انگلیسی نامیده‌اند، زیرا زمانی انگلیسی‌ها آن را از آسیا به اروپا می‌بردند و می‌فروختند.

ایران اكنون پس از چین و آمریكا، جایگاه سوم را در تولید گردو دارد!

طالبی :

این میوه‌ی خوش‌بو را به زبان انگلیسی ماسك‌ملون(muskmelon) می‌نامند، یعنی گرد و خوش‌بو. ماسك(musk) از واژه‌ی فارسی مشك گرفته شده است كه به نوعی ماده‌ی معطر گفته می‌شود. این میوه از ایران به روم باستان رفت و جالینوس در قرن دوم میلادی درباره‌ی اثر دارویی آن نوشته است.

پس از كشف قاره‌ی آمریكا، كریستوف كلومب دانه‌های این گیاه را به سرزمین جدید برد و در سال 1494 در جزیره‌ی ایزابل كاشت. طالبی نخستین گیاهی بود كه اروپایی‌ها در سرزمین جدید كاشتند.

هلو:

این میوه در اصل از چین به ایران وارد شد، اما ایرانیان در پرورش و اصلاح آن كوشیدند. هنگامی كه این میوه به سرزمین رومی‌ها رسید، آن را سیب پارسی نامیدند. امروزه، در زبان انگلیسی واژه‌ی Peach را برای هلو به كار می‌روند كه از واژه‌ی پرشیا(persia) به معنای پارس گرفته شده است. شلیل، كه در واقع هلوی بدون كرك است، نیز از ایران به غرب جهان راه یافته است.

پسته:

این میوه از سالیان دور از كشور ایران به جاهای گوناگون جهان فرستاده می‌شد و هنوز هم كشور ما بزرگ‌ترین تولید كننده‌ی پسته در جهان است.

این میوه‌ی آجیلی را در زبان انگلیسی pistachio می‌نامند كه تغییر یافته‌ی همان واژه‌ی ایرانی پسته است. عرب‌ها نیز به آن فستق می‌گویند.

لیمو:

از شناخته‌شده‌ترین میوه‌های ایرانی است كه از ویتامین سی سرشار است. این میوه را مسلمانان از ایران به مصر و كشورهای ساحل دریای مدیترانه بردند.

هنگامی كه دریانوردان انگلیسی به بیماری خون‌ریزی لثه دچار شدند، آنان را با آب‌لیمو درمان كرد و از آن زمان لیموناد در میان دریانوردان انگلیسی معمول شد. از این رو، به "لیمویی‌ها" مشهور شده بودند. این میوه را در زبان انگلیسی لمون(Lemon) می‌نامند كه از همان واژه‌ی لیمو گرفته شده است.

انار:

این میوه‌ی شیرین و آب‌دار هنوز هم از صادرت مهم ایران است. این میوه نماد ثروت،كامیابی و زادآوری(به خاطر دانه‌های فراوانش) بوده است. از پوست آن نیز رنگی تهیه می‌شد كه به سختی پاك می‌شود.

این میوه از ایران به كشورهای ساحل مدیترانه، از جمله لبنان برده شد و فینیقی‌ها، ساكنان باستانی لبنان، آن را در سرزمین‌های گوناگون گسترش دادند. نام علمی این گیاه، پونیكا(Punica)، به معنای فینیقی‌ها، است.

آلوها:

آلو، زردآلو و آلبالو نیز از میوه‌هایی هستند كه ایرانیان به جهانیان هدیه كرده‌اند. نام علمی آلوها، پرانوس پرسیكا(Prunus persica) است كه واژه‌ی پرسیكا به معنای پارس(فارس) است.

انگور:

انگور را در سرزمین‌های ساحلی دریای خزر كاشته بودند. سپس، در شیراز، ارومیه و جاهای دیگر معمول شد. درخت انگور را از تركیه به سرزمین‌های ساحلی مدیترانه بردند و از آن‌جا بود كه به سرزمین رومی‌ها راه یافت. فینیقی‌ها حدود 800 سال پیش از میلاد آن را در جنوب اسپانیا و فرانسه كاشتند. تهیه‌ی كشمش از انگور نوآوری‌ ایرانیان باستان(حدود 2 هزار سال پیش از میلاد) بود كه مورد توجه جهانیان نیز قرار گرفت.