طبیعت و توریسم (طبیعت ایران و جهان، نقاط دیدنی، گردشگری)؛

شکار بلدرچین

بلدرچین = (اُوشوم) یا (بدبده) پرنده ای کوچک شبیه کبک است طول بدنش 17 سانتیمتر است در چراگاههای ناهموار و کشتزارهای غلات و بین علفهای انبوه و مزارع برنج دیده می شود .

در فصل زاد و لد کمتر می توان آنرا از محل اختفایش وادار به پرواز کرد این پرنده در زمینهای کم ارتفاع سراسر ایران زندگی و زاد و ولد می کند بخاطر آواز خاص و زیبایی اش در قفس هم نگهداری می شود در دو دهه اخیر مزارع پرورش این پرنده در ایران بخصوص یزد و اردکان احداث شده است و گوشت و تخم آن در بازار ایران بفروش می رسد این پرنده بخاطر مصونیت فوق العاده بالایش در مقابل بیماری ها و نیز ارزش غذایی تخم آن که چهار برابر تخم مرغ معمولی است دارای ارزش پرورشی اقتصادی است .

http://nature.harferooz.com/photos/i...il_hunting.jpg

بری زنده گیری پرنده دو شیوه وجود دارد یک دستبرد به لانه و اسیر کردن جوجه های پرنده و نگهداری در قفس سهولت کار در این است که بلدرچین روی زمین لانه می سازد دو استفاده از (لارَدام)

(لار) در زبان گیلکی بمعنای توخالی می باشد ، (لار) به ناو چوبی که برای تهیه دوشاب از آن برای له کردن خرمای وحشی (اربا) نیز گفته می شود از (لار) برای له کردن انگور برای تهیه (خَمَس) و نیز له کردن گوجه فرنگی برای تهیه رب گوجه فرنگی هم استفاده می شود لار از تنه درختی تهیه می شود که داخل آنرا خالی می کنند و عرض معادل 50 تا 70 سانتیمتر و طولی تا 5/2 متر دارد و بشکل مکعب مستطیل است . نوع درخت یا توسکاست یا کوچی .

(لار تُورب) به ترب پوک می گویند .(لار کلّه) = به آدم بی عقل گفته می شود .

و اما (لار دام) چوب بلندی است به ضخامت 3 تا 5 سانتیمتر و طول 5/1 تا 3 متر بنام دسته در انتهای این چوب دو شاخه چوبی به ضخامت 5/1 تا 3 سانتیمتر و به طول 5/1 تا 5/2 متر قرار دارد دسته و دوشاخه گاه یک تکه از شاخه یک درخت و یا یک اصله درخت می باشند گاه نیز دو تکه است یعنی دو شاخه به دسته میخ شده است و گاه نیز دسته و دو شاخه بخاطر سبکی از نوعی نی توخالی بنام ازالوله (نی ازاد) و یا نوعی نی توپر که در سیاهکل بدان چایی لوله می گویند چایی لوله یا بامبو ساخته می شود کل مساحت دو شاخه را توری نازک و یک تخته پوشانده است از (لار دام) برای شکار پرنده و ماهی استفاده می کنند در حالت استفاده برای صید ماهی نامی دیگر دارد بنام (شمشا) یا (کالُو) تور (لاردام) در گذشته های دور از نوع کنفی و یا نخی بوده است در حال حاضر نایلونی است .

http://nature.harferooz.com/photos/i...orniaQuail.jpg

دسته (لار دام) در دستهای شکارچی قرار دارد که با فرود سریع آن روی پرنده در هوا یا زمین یا روی آب آنرا شکار می کند .

برای شکار بلدرچین داشتن سگ شکاری الزامی است منطقه ای که بلدرچین در آن زندگی می کند براحتی با شنیده شدن آواز پرنده نر مشخص می شود . در شکار با تفنگ در مسیر خلاف جهت باد سگ جلوتر از شکارچی زمین را بو می کشد به محض اینکه به نزدیکی پرنده می رسد می ایستد و دم تکان می دهد این تکان دم به شکارچی آماده‌باش می‌دهد .

سگ به جستجو ادامه می‌دهد بلدرچین در صورت احساس خطر ابتدا پنهان می‌شود در صورتیکه خطر جدی و واقعی باشد از لابلای بوته‌ها در آمده و پرواز می‌کند و شلیک تفنگ شکارچی آخرین پرواز زندگی اش را بپایان میرساند. در شکار با (لار دام) نیز سگ نقش اصلی دارد در اینجا سگ دو سه قدم جلوتر از شکارچی های مسلح به (لار دام) حرکت می کند با پریدن بلدرچین (لار دام) توسط شکارچی ها فرود می آید و او را در هوا یا زمین اسیر می کند و اما شیوه مخصوصی که نگارنده آنرا در دهه پنجاه درروستاهای شیلسر و سیاوزان و سیاه خاله سر از توابع بندر انزلی در میان مزارع درو شده برنج آن روستاها دیده است در اینجا نیزکاشف و عامل فرار وپرواز پرنده سگ شکاری است ولی عامل اصلی صید نه تفنگ است و نه (لار دام) بلکه وسیله مخصوصی است بنام (چُوپَرَه) = پرة چوبی

(چُوپَرَه) دو تکه تخته به ضخامت یک سانتیمتر و پهنای 3 تا 5 سانتیمتر و طول 60 تا 100 سانتیمتر است این تکه چوب مثل صلیب بهم میخ شده اند عملکرد این وسیله همانند بومرنگ سرخپوستان قاره آمریکاست یعنی اگر به شکل خاصی و در زوایای مشخصی پرتاب شود پس از طی مسیر به نقطه پرتاب برمی گردد ولیدر شکار بلدرچین این خاصیت برگشت پذیری مدنظر نیست بلکه چهار شاخه بودن وسیله امکان اصابت به هدف متحرک را زیادتر می کند شکارچی ها همراه سگ که در چند قدمی آنان حرکت می کند در جهت خلاف باد روی مرزهای شالیزار حرکت می کنند و سگ با بو کشیدن و احساس نزدیک شدن به آن دم تکان می دهند شکارچی ها که معمولاً چند نفرند آماده پرتاب پره چوبی می شوند به محض برخاستن پرنده پره های چوبی بسویش پرتاب می شوند و به او اصابت می کنند گاه شکارچیان برای جلب پرنده صدای نر ی ماده اش را تقلید می کنند و یا وسیله ای شبیه در بازار وجود دارد که صدای پرنده نر یا ماده با دمیدن بر آن تولید می شود تقلید صدای پرنده جنس مخالف را به شکارچی نزدیک می کند.