طبیعت و توریسم (طبیعت ایران و جهان، نقاط دیدنی، گردشگری)؛

دکتر احمد قهرمان

دکتر احمد قهرمان، گیاه شناس برجستۀ ایران، صبح روز یکشنبه 19 آبان 1387 در هشتاد سالگی درگذشت.

وی در سال 1307 در بابل به دنیا آمد و دوران مدرسه را در این شهر گذراند. در سال 1329 برای ادامۀ تحصیل به تهران رفت و در دانشکدۀ علوم دانشگاه تهران پذیرفته شد. در سال 1333 لیسانس علوم طبیعی و در سال 1342 از همین دانشکده در رشتۀ علوم گیاهی، فوق لیسانس گرفت.

دکتر قهرمان کار و فعالیت اقتصادی- فرهنگی خود را به ضرورت از دورۀ دبیرستان با نقاشی صحنۀ تئاتر و مدیریت کتابخانه آغاز کرد و سپس با استخدام در ادارۀ فرهنگ( آموزش و پرورش) طی سال های 1333 تا 1338 به تدریس در دبیرستان های خرد، شرف، علمیه، دارالفنون، انستیتو مریم و چند دبیرستان دیگر تهران پرداخت.

وی سپس با شرکت در آزمون انتخاب دبیری دانشگاه و موفقیت در این آزمون، با عنوان دبیر گیاه شناسی تا سال 1342 در گروه زیست شناسی دانشکدۀ علوم دانشگاه تهران مشغول تدریس بود و از آن پس برای ادامۀ تحصیل به فرانسه رفت و در سال 1346 از دانشگاه مونپلیه(Montpellier) دکتری گیاه شناسی گرفت و در بازگشت به ایران به ترتیب با درجۀ استادیاری(1347) و دانشیاری(1351) و استادی به تحقیق و تدریس در دانشکدۀ علوم دانشگاه تهران مشغول شد.

http://nature.harferooz.com/photos/images/4421112.jpg

حاصل فعالیت های علمی و آموزشی 54 سالۀ دکتر قهرمان در دانشگاه تهران، تربیت صدها متخصص علوم گیاهی و تحقیق و تألیف چندین جلد کتاب آموزشی و پژوهشی است. شاخص ترین کار وی تألیف فلور رنگی ایران به شمار می آید که در ابتدا به صورت شخصی آغاز شد و سپس گروهی از پژوهشگران به سرپرستی وی مشغول کار شدند. برای این مجموعه 80 جلد پیش بینی شده که 25 جلد آن منتشر شده است.

دکتر قهرمان بیش از صد مقالۀ پژوهشی تألیف کرد که 71 مقاله در مجلات بین المللی دارای نمایۀ جهانی(ISI) و بقیه در مجلات معتبر گیاه شناسی داخلی و خارجی چاپ شده است.

دکتر قهرمان پایه گذار هرباریوم دانشگاه تهران بود که در سال 1363 کار آن شروع و در بهمن 1367 افتتاح شد. این هرباریوم دارای 5600 گونۀ گیاهی از حدود 8000 گونۀ گیاهی شناخته شدۀ ایران است.

فهرست تقدیرها و جوایز و نشان های دکتر قهرمان از سال 1371 به این شرح است:

- تقدیر رؤسای وقت دانشگاه تهران برای خدمات علمی و آموزشی و پژوهشی در سال های 1371 و 1372 و 1373.

- تقدیر رئیس جمهور و رئیس ستاد انقلاب فرهنگی وقت، اکبر هاشمی رفسنجانی، در سال 1373 برای خدمات مستمر علمی و فرهنگی.

- جایزۀ ملی کتاب سال در جشنوارۀ بین المللی کتاب سال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1374.

- جایزۀ جشنوارۀ خوارزمی برای رتبۀ یکم تحقیقات بنیادی در سال 1375.

- دریافت مدال طلای اینشتین از سازمان یونسکو در جشنوارۀ خوارزمی در سال 1375.

- جایزۀ ملی محیط زیست و تقدیرنامۀ ویژۀ رئیس جمهور در سومین جشنوارۀ محیط زیست.

- لوح تقدیر کتاب سال دانشگاه ها در سال 1377.

- نشان درجۀ یک پژوهش در سال 1381.

- چهرۀ ماندگار در سومین همایش«چهره های ماندگار» در سال 1382.

آثار:

1- تشریح گیاهان آوندی

2- گیاه شناسی عمومی(2جلد)

3- گیاه شناسی پایه(2جلد)

4- کورموفیت های ایران(4جلد)

5- فلور رنگی ایران(تا کنون 25 جلد)

6- تنوع زیستی گونه های گیاهی ایران(3جلد)

7- نمایۀ دو هزار گونه از گیاهان ایران

8- کد عمومی خانواده ها و جنس های فلور ایران

9- تطبیق نام های کهن گیاهان دارویی با نام های علمی(3جلد)، با همکاری احمد رضا اخوت

10- راهنما و نقشۀ پوشش گیاهی طبیعی جزیرۀ قشم، با همکاری بهنام حمزه و فریده عطار

11- تنوع زیستی گونه های گیاهی ابرشهر تهران، با همکاری فریده عطار