هنر و ذوق بافندگان بر روي زيلوها
از مناسب ترين، بادوام ترين و قديمي ترين كف پوشهاي استان كه با نوع زندگي مردم و طبيعت يزد تطابق دارد و بخشي از اعتقادات مذهبي، تاريخی و معماري مردم بر تار و پود آن نقش بسته زيلو است و با توجه به اينكه زيلو در نقش و بافت شباهت زيادي به حصير دارد در واقع شكل تكامل يافته حصير بافي است و بافندگان آن از اين صنعت الهام گرفته اند.
مركز زيلو بافي استان، شهر ميبد است كه قدمت اين صنعت در اين شهر به دوره پيش از اسلام مي رسد و قديمي ترين زيلو با قرنها سابقه بافت، هم اكنون در مسجد جامع ميبد است.
نفيس ترين زيلوي ميبد، متعلق به قرن 12 هـ . ق است كه بر روي آن 24 سجاده طراحي شده است و در حاشيه آن نام واقف و تاريخ 1188 هـ . ق نقش زده شده است. از ديگر زيلوهاي قديمي و بي نظير بافت ميبد مي توان به زيلوي مسجد جامع هفتادر در عقدا، مربوط به قرن 11 هـ . ق و زيلوي آويخته در مسجد اميرچقماق مربوط به قرن 13 هـ . ق و زيلوهاي قدیمی مسجد ركن آباد ميبد اشاره كرد.
گفتنی است : زيلو بافته اي است از نخ پنبه اي با طرح ها و نقش هاي شايان توجه و رنگ هاي آبي، سفيد و گاهي قرمز، نارنجي و سبز كه نقش هاي آن به نام هاي پرت توده، زلفك، ركنه دوني (ركن الدين)، هشت پر كوچك، هشت پر بزرگ، بند رومي و كليد مشهورند و هم اكنون مرغوب ترين نوع زيلو "نفتال" نام دارد.
لازم به ذكر است در گذشته زيلوها غالباً با سفارش قبلي بازرگانان و اشخاص بافته مي شده و يكي از اقلام مهم تجارت استان بوده است ولي در حال حاضر زيلو بيشتر به منظور استفاده در تكايا و مساجد توليد مي شود ، ولي با اين وجود هنوز هم آهنگ كوبيدن شانه زيلو بافي از بعضي از خانه هاي ميبد به گوش مي رسد.