[kodiak]

آگامای سروزغی

نام علمی : phrynocephalus mystaceus

نام انگلیسی : toed headed agama

نام فارسی : آگامای سروزغی

مشخصات: داراي چين پوستي ريشه دار در گوشه دهان؛ بر روي انگشتها ريشه‌هاي پهلويي و مياني به خوبي رشد يافته اند؛ دم 92 تا 114 درصد اندازه نوك پوزه تا مخرج.

رنگ آميزي: پشت حنايي با شبكه‌ها و نقاط سياه و سفيد؛ يك رديف از لكه‌هاي تيره بزرگتر در هر طرف ستون مهره‌ها؛ شكم سفيد؛ روي دم با نوارهاي عرضي كمرنگ، يك سوم قسمت انتهايي روي دم خاكستري و در سطح زيري سياه؛ اغلب داراي لكه روي قفسه سينه؛ چانه و گلو خاكستري مشبك.

زيستگاه: نواحي بياباني خشك، در تپه‌هاي شني روان، همراه با پوشش گياهي بوته اي و علفي اندك.

عادات و رفتار: در روز فعالند؛ معمولاً در نواحي بين توده‌ها و تپه‌هاي شني حفاري مي كنند، حفره عميق، 70 تا 80 سانتيمتر سطح (تا سطح نمناك) و در انتها داراي اطاق وسيع است؛ هنگام احساس خطر توسط حركات سريع بدن با حفر كردن به درون ماسه يا شن پناه مي برند. در فصل زمستان خوابي كه معمولاً از اواخر مهر ماه تا پايان فروردين يا ارديبهشت است، در عمق 30/1 متري قرار مي گيرند.

داراي ويژگي خاصي براي تهديد كردن دشمن هستند، قسمت جلويي بدن را به كمك اندامهاي جلويي بالا مي برند، دهان را باز مي كنند، با تكان دادن پهلوها، دهان بار زا نمايش كي دهند، در حاليكه غشاء مخاطي دهان و چين‌هاي پوستي قرمز رنگ مي شود با صداي فيس فيس دم را حلقه كرده و ممكن است به سمت دشمن بپرند. از حشرات تغذيه مي كنند. جفتگيري در بهار همچنين خرداد تا مرداد انجام مي شود؛ موقع تخم ريزي از خرداد تا مهر است، 1 تا 3 تخم (اهي تا 5) در عمق 15 تا 20 سانتيتر، در لايه مرطوب ماسه مي گذراندند. در طول عمر خود تا 2 بار تخمريزي مي كنند. جوانها طي دو فصل بالغ مي شوند.

پراكندگي جهاني: سواحل شمال غربي درياي خزر در روسيه، قزاقستان تا ايران، شمال غربي چين تا افغانستان.
اندازه: نوك پوزه تا مخرج 78 ميليمتر دم 71 ميليمتر.
ملاحظات: محل نمونه تيپيك از استيپ نارين در سواحل شمالي درياي خزر مي باشد. نمونه‌هاي افغاني از نظر رنگ آميزي نسبت به نمونه‌هاي ايراني فاقد لكه‌هاي تيره بزرگتر در پشت، و داراي شبكه‌هاي بسيار روشن روي چانه و گلو هستند.