خانواده كمـر كلي

[Magnum]

خانواده كمـر كلي (Family Sittidae)

مانند داركوب‌هاي كوچكي بنظر مي آيند ، ولي روي درخت‌ها و صخره‌ها بدون آن كه از دم خود به عنوان تكيه‌گاه استفاده كنند ، هم در جهت بالا و هم در جهت پائين حركت مي كنند . سر بزرگ ، منقاري قوي ، پاهاي كوتاه با پنجه‌هاي بلند و بالهاي نسبتا بلند و نوك‌تيز دارند . تكزي هستند . پروازي موجي دارند . نر و ماده آنها همشكل است . در سوراخ‌ها لانه مي سازند . از حشرات و دانه‌ها تغذيه مي كنند

كمـر كلي جنگلي

انگليسي : Nuthatch

فرانسوي : Sittelle torchepot

لاتين : Sitta europaea

مشخصات :

13 سانتي‌متر ؛ پرنده‌اي است پرجثه و فعال كه اغلب از درخت بالا مي رود و منقار نوك تيز و قوي دارد .

به كمك تارك و سطح پشتي خاكستري مايل به آبي ، سطح شكمي نخودي با پهلو‌هاي بلوطي رنگ ، گون‌ها و گلوي سفيد و نوار چشمي سياه تشخيص داده مي شود .

پرنده نابالغ فاقد رنگ بلوطي است .

روي تنه درختها با جهش‌هاي كوتاه و مقطع در جهات مختلف ( حتي رو به پايين ) حركت مي كند ولي از دمش به عنوان تكيه‌گاه استفاده نمي كند . هسته‌ها و ميوه‌هاي خشك را در شكاف تنه درخت‌ها قرار مي دهد و با نوك به آنها مي كوبد .
زيستگاه :

در ديوارها لانه مي سازد و مدخل لانه را با گل اندود مي كند .

پراكندگي :

بومي و فراوان است


كمـر كلي كوچك

انگليسي : Neumayer’s Rock Nuthatch

فرانسوي : Sittelle de rochers de Neumayer

لاتين : Sitta neumayer

مشخصات :

14 سانتي‌متر ؛ زيستگاهش به كلي با زيستگاه كمـركلي جنگلي تفاوت دارد و اغلب در سطح صخره‌هاي برهنه ديده مي شود ولي گاهي روي درخت نيز مي نشيند . شبيه كمـركلي جنگلي ، ولي خيلي كمرنگ‌تر است . سطح شكمي تقريبا سفيد ، پهلوها و پوشپر‌هاي زير دم نخودي مايل به قهوه‌اي ( نه بلوطي ) و دم خاكستري بدون نشانه‌هاي سفيد دارد .

رفتارش شبيه كمـركلي جنگلي است ، ( رجوع شود به كمـر كلي بزرگ(

زيستگاه :

دره‌هاي تنگ و سنگي ؛ كوهپايه‌ها و صخره‌هاي مرتفع كوهستاني . در غـارها و شكاف سنگ‌ها زادوولد مي كند و دهانه لانه را با گل اندود مي كند و به شكل قيف كوتاهي در مي آورد .

پراكندگي :

بومي و فراوان است


كمـركلي بزرگ

انگليسي : Large Rock Nuthatch

فرانسوي : Sittelle de rochers

لاتين : Sitta tephronota

مشخصات :

16 سانتي‌متر ؛ خيلي شبيه كمـركلي كوچك ، ولي بطور محسوسي از آن بزرگتر است .

منقار درازتر و كلفت‌تري دارد ، سينه آن سفيد‌تر است و رنگ خرمائي پهلوهايش سيرتر مي باشد .

نوار سياه ناحيه چشم آن مشخص‌تر است و تا كنار گردن ادامه پيدا مي كند .

رفتـارش شبيه كمـركلي كوچك است .

زيستگاه :

مانند زيستگاه كمـركلي كوچك ، ولي در زمين‌هاي سنگي كم ارتفاع و گاهي در نواحي سنگي جنگل‌هاي تنك ديده مي شود . مانند كمـركلي كوچك در شكاف صخره‌ها لانه مي سازد .

پراكندگي :

بومي و فـراوان است .

ديوار خــزك

انگليسي : Wall Creeper

فرانسوي : Tichodrome echelette

لاتين : Tichodroma muraria

مشخصات :

16 سانتي‌متر ؛ با رنگ قرمز لاكي روي بالهاي گرد و سياه رنگش تشخيص داده مي شود . سطح پشتي خاكستري ، دم كوتاه و منقار خميده دراز و باريك دارد

روي حاشيه بال‌ها و دمش لكه‌هاي درشت سفيد ديده مي شود .

گلو و سينه آن در تابستان سياه و در زمستان تقريبا سفيد است . پروازي متناوب و پروانه‌وار دارد .

در حالي كه روي صخره‌ها و يا در ساختمان‌هاي متروك به دنبال غذا مي گردد ، بالهاي پهن خود را مرتبا تكان مي دهد . پرنده نابالغ شبيه پرنده بالغ زمستاني ، ولي قهوه‌اي رنگ است و منقاري راست‌تر دارد .

زيستگاه :

دره‌هاي سنگي ، صخره‌ها و خرابه‌ها .

در شكاف‌هاي عميق صخره‌هاي كوهستاني و گاهي در ساختمانها

) معمولا در ارتفاع بيش از 2000 متر تا حد برف ) زادوولد مي كند

پراكندگي :

بطور عمده بومي و نسبتا فراوان است .

در زمستان به مناطق كم ارتفاع‌تر پايين مي آيد .

در زمستان از نواحي مركزي فارس گزارش شده است .