چند ضلعيهاي درياچه نمك

[Magnum]

چند ضلعيهاي درياچه نمك

يكي از زيباترين مناظر درياچه نمك وكوير اطراف آن چند ضلعيهاي منظمي است كه در اين مقاله به بررسي نحوه ايجاد آنها ميپردازيم

برحسب ميزان محمولات محلول و معلق انواع مختلفي ازچاله هاي تدفيني بوجود مي ايند زمانيكه موادمحلول نسبتا فراوان باشند ،برروي گلهاي رسي،قشري سخت تشكيل ميدهند كه گل را از خشك شدن حفظ ميكنند،عمل خشك شدن كند شده وگاهي باعث تشكيل چندضلعيهاي درقشر سخت نمكين مي شود.

به اعتقاد گابريل (١٩٩٨) چهره كويرهاي ايران،سبخاهائي -شوره زار - غني از نمك ميباشد.تبلور نمك بر رس فشار مياورد وانرا متورم ميسازد لذا چينهايي باشعاع زياد وطول موج تقريبي ٤٠٠متربوجودمياورد كه پس از استقراق ، مجددا در محلهاي مختلف تشكيل ميشود.ورقه هائي ازنمك بابرآمدگيهاي كوچك رسي كه گاهي برفي ازنمك بر روي آن ديده ميشودوگاهي نيز بصورت دانه دانه ميباشد،بطورمتناوب قرار ميگيرند. برآمدگيهاي دانه اي درمعرض بادخوردگي ميباشد ، خشك شدن نيزموجب تشكيل چند ضلعيهايي در رس ميشودكه پوشش نمك را نيز قطع ميكنددراين صورت چهره اي از تكتير تشكيل ميشود.

محققين شوروي نيز از جمله ويژگيهاي بارز چاله هاي تشتكي شور و رسي را بدين صورت ارائه داده اند كه،سطح اين مناطق خشك شده وبصورت شكافهاي در مي آيد،تبخير آب شور مابين شكافهاي چند ضلعيها،منجربه باقي ماندن تجمع نمك مخصوصادرمرزچندضلعيهابطورم شخص ديده ميشود،كويرهادرنواحي ايراني-توراني توسعه خوبي دارداين نواحي كه معمولا پست ترين نقاط ميباشندنقطه انتهائي حوضه مسيلها را تشكيل ميدهند.لذاتوسعه رژيم بارندگي وسيلابهاي مناطق بالادست(ارتفاعات)تغذيه شده ودرزمستانها،اغلب درزير آب قرار گرفته اند و مقادير نمكهاي محلول بدان واردميشوند،درفصل گرما و تابستان ، فرصت خشك شدن بوجودمي ايدوهمراه با ان ، موجب تشكيل پوسته ها و چند ضلعيها ميگردد ، بنابراين كويرهاازتبخيرآب سطحي نتيجه ميشوند و اغلب درنواحي استقرارميابد كه درمعرض سيلهاي نسبتا عظيم قرار داشته باشند،بعنوان مثال كويردرياچه نمك كاشان .