اطلاعاتي جامع از پرندگان - طبیعت و توریسم (طبیعت ایران و جهان، نقاط دیدنی، گردشگری)؛

emily · 07-03-2011, 10:20 AM

اطلاعاتي جامع از پرندگان

در ايران از 517 گونه پرنده ، 340 گونه يعني حدود 70درصدشان مهاجرند. براساس برآوردي که در 45سال پيش انجام شده ، جمعيت پرندگان مهاجر ايران 12ميليون بوده است.

آن زمان شکار اين پرندگان بخش مهمي از اقتصاد مردم استان هاي شمالي را تشکيل مي داده است و همان زمان برآورد شده که هر سال حدود يک ميليون و 200هزار پرنده شکار مي شده است.

اين شکار بي رويه باعث کاهش تاسف آوري در تعداد پرندگان آبچر شده است. به يقين اين تعداد پرنده مهاجر و در کل چنين مهاجرت عظيم و گسترده اي که پرندگان را از سيبري و نواحي سرد شمالي راهي زيستگاه ها و تالاب هاي ايران مي کند ، نيازمند توجه خاص و ويژه مسوولان و مردم خواهد بود.
در حال حاضر مهمترين علت انقراض و در خطر بودن پرندگان ، تخريب زيستگاه هاي اين گونه ها در ايران و جهان است ؛ تالاب ها و جنگل هايي که در حال نابودي اند و درختاني که بي رويه قطع مي شوند و با نابودي هر يک آشيانه و آشيانه هايي نيز نابود شده و به فراموشي سپرده مي شوند.

علاوه بر آن متاسفانه اسلحه و تفنگ هاي بادي در دست مردم زياد است.
آقاي محمد توحيدي فر، دانشجوي کارشناسي ارشد محيط زيست چهار، پنج سال است روي پرندگان کار مي کند. از او خواستيم ما را بيشتر با پرندگان ايران آشنا کند.

چندگونه پرنده در ايران داريم؟

براساس آخرين فهرستي که در مجلات علمي چاپ شده 517 گونه پرنده داريم. از اين تعداد که متعلق به 80خانواده و 10راسته اند ، حدود 320گونه شان در ايران زادآوري مي کنند، 90گونه مهاجر زمستانه اند و 24گونه مهاجر عبوري اند. بقيه هم جزو پرندگان کمياب ، اتفاقي و رها شده از قفس محسوب مي شوند. اگر بخواهيم آماري بگوييم حدود 70درصد پرندگان ايران مهاجرند که يا در زمستان وارد ايران مي شوند يا در فصل تابستان براي زادآوري به ايران مي آيند.

چه تعداد از اين پرندگان گونه خاص ايران هستند؟

گونه اندميک يا بومي انحصاري ، گونه اي است که در هيچ کشور ديگري مشاهده نشود. از اين لحاظ ايران تنها يک گونه اندميک دارد و آن هم گونه زاغ بور است. پرندگان زيادي هستند که خاستگاهشان فلات ايران است ، اما پرنده ايران نيستند؛ مثلا سينه سرخ ايراني گونه اي است خاص فلات ايران اما جزو گونه هاي اندميک ايران محسوب نمي شود.

پرندگان چگونه خود را آماده مهاجرت مي کنند؟

پرندگان به خاطر بعد مسافتي که در پيش دارند بايد خود را از لحاظ فيزيک بدني و تغذيه آماده کنند. افزايش تغذيه پيش از مهاجرت منجر به افزايش چربي در بدن آنها مي شود که اين چربي در طول سفر به عنوان سوخت مورد استفاده قرار مي گيرد. غير از آن ، پرنده قبل از مهاجرت حالت بيقراري دارد. در مورد اين رفتار پرنده ، روي گروههايي مثل سار يا سهره کار شده است که طبق مطالعات پرنده در قفس در فصل مهاجرت بيقراري از خود نشان مي دهد و سريع تر بال بال مي زند و تغذيه اش هم بيشتر مي شود. اينها نشان مي دهند پرنده به طور غريزي تمايل به مهاجرت دارد.

در حال حاضر کدام گونه هاي پرندگان در ايران در معرض خطر انقراض قرار گرفته اند؟

تا الان حدود 20مورد پرنده هستند که در خطرند. در ايران 2 مبحث وجود دارد: يکي گونه هايي که از نظر اتحاديه جهاني حفاظت IUCN جزو گونه هاي در خطر محسوب مي شوند و ديگري گونه هايي که از جانب قوانين سازمان محيط زيست ايران در معرض خطرند؛ مثلا ممکن است گونه پرنده اي در دنيا خيلي وضعش وخيم نباشد، اما در ايران در معرض خطر انقراض باشد. از ميان گونه هايي که در معرض خطرند گونه درناي سيبري است.

پرندگان شکاري عمدتا در فهرست IUCN قرار دارند که يا در خطرند يا آسيب پذير مثل بالابان. پرندگاني مثل خروس کولي شکم سياه بشدت در معرض خطر و در بعد جهاني نيز در خطر انقراض قرار دارد. پليکان خاکستري ، کورکور حنايي ، اردک سرسفيد و... هم در خطرند.

چه عواملي پرندگان را در ايران در معرض خطر قرار داده است؟

مهمترين مساله ، تخريب زيستگاه است ؛ تخريب زيستگاه از چراي دام مفرط گرفته تا ورود فاضلاب يک مجتمع مسکوني يا کارخانه به داخل يک تالاب. از طرفي بريدن درختان ، بوته کني و نابود کردن جنگلها همگي باعث مي شوند زيستگاهي که مناسب گونه هاست از ميان برود. بعلاوه آنقدر تعداد اسلحه و تفنگ هاي بادي زياد است که باعث شکار پرندگان و پستانداران مي شود.

علت قاچاق کردن پرندگان شکاري چيست؟

کشور ما به دليل وسعتش فون بسيار خوبي براي پرندگان است. تنوع پرندگان بخصوص پرندگان شکاري خيلي خوب است. به همين دليل بيشتر اين پرندگان شکاري به وسيله شکارچيان بومي گرفته مي شوند. معمولا يکي دو ماه که از سن جوجه ها مي گذرد آنها را از آشيانه شان برمي دارند يا به دلال هايي در تهران يا شهرهاي جنوبي کشور مي فروشند. آنها هم اين پرندگان را به کشورهاي عربي منتقل مي کنند.

عرب ها از پرندگاني مثل بالابان ، بحري و شاهين براي قوش بازي استفاده مي کنند ؛ مثلا با بالابان ، هوبره شکار مي کنند. گاهي حتي ديده مي شود عرب ها با همين پرندگان دست آموز ايراني در زيستگاه هاي ايران مشغول قوش بازي هستند، در حالي که شکار هوبره و ديگر پرندگان ممنوع است ، شکار کردن با پرنده شکاري هم ممنوع است و مهمتر گرفتن يک پرنده شکاري هم ممنوع است. اينها همه ممنوع است ، ولي انجام مي شود!

آيا در چند سال اخير گونه جديدي از پرندگان در ايران مشاهده شده است؟

بله. براي اضافه کردن گونه ها 2 قسمت وجود دارد. يکي اين که گونه اي براي کشور ايران جديد باشد و ديگري اين که به خاطر اطلاعات تاکسونومي و ژنتيکي اسم گونه اي تغيير کند؛ مثلا گونه کاکايي نقره اي به خاطر اطلاعات جديد ژنتيکي که به دست آمد به 2 گونه کاکايي تقسيم شد. گونه هاي جديدي که وارد ايران مي شوند هم کم نيستند مثلا سسک چشم سفيد هندي که به تازگي کشف شده و نوعي مگس گير قهوه اي که براي اولين بار در خاورميانه در ايران رکورد شده است.

پيشنهاد شما به عنوان يک پرنده شناس براي حمايت و حفاظت از پرندگان ايران چيست؟

متاسفانه ما در ايران خيلي اوقات اين مشکل را داريم که شناخت گونه فقط در حد متخصصان است ، يعني اين فقط متخصصان هستند که مثلا يک سسک را از يک سهره تمييز مي دهند؛ اما در کشورهاي ديگر ما 2 مبحث در پرنده شناسي داريم ؛ يکي پرنده نگري BIRDWATCHING است ، ديگري اوميتولوژي يا علم پرنده شناسي است.

پرنده نگري در واقع نوعي سرگرمي است که هر کس را مي تواند جذب کند. هر کسي که به پرنده ها و ديدن آنها علاقه دارد. وقتي دانش عامه مردم نسبت به موضوعي بالا مي رود پيگيري هايشان هم نسبت به آن مساله بيشتر مي شود؛ مثلا کشور انگلستان چهار پنج ميليون پرنده نگر دارد. اينها مردم عادي اين کشورند اما آنقدر تخصص پيدا کرده اند که براحتي مي توانند حتي با شنيدن صداي پرنده اي آن را بشناسند؛ اما در ايران فقط 20 تا 30 نفر هستند که اينها هم در اين زمينه متخصص اند.

عجايب پرندگان

هر ساله 50ميليارد پرنده در دنيا مهاجرت مي کنند. اين رقم شگفت آور، اهميت و عظمت مهاجرت پرندگان را نشان مي دهد. در مهاجرت پرندگان شگفتي ها و عجايب بي شماري وجود دارد که در اين مقاله نمي توان به تمامي آنها اشاره کرد، اما شايد بد نباشد بدانيد رکورد طولاني ترين مسافت پرواز در مهاجرت را در دنيا معمولا متعلق به پرستوهاي دريايي قطبي مي دانند.

اين گونه که از نزديکي قطب شمال تا نزديک قطب جنوب پرواز مي کند مسافتي حدود 30هزار کيلومتر را طي مي کند. برخي گونه ها در اقيانوس آرام ، مثل تليله و سليم حدود 5000 تا 7000 کيلومتر را بدون توقف پرواز مي کنند. براي چنين فاصله اي اين پرندگان بايد 100 ساعت بي وقفه پرواز کنند. وقت شناسي دقيق پرندگان را حتي در پرندگان داخل قفس هم مي توان ديد. پرندگاني که در قفس مي مانند هنگام مهاجرت بيقراري مي کنند و بال بال مي زنند و جالب اين که مطالعات دانشمندان روي اين پرندگان در قفس نشان داده که حاصلضرب مدت بال زدن پرنده در معدل سرعت پرواز پرنده ، برابر با فاصله مهاجرت پرنده به محلي است که براي زمستان گذراني مي رود.

پرندگان جهت مهاجرت خود را بخوبي مي دانند. آنها مي دانند کي بايد مهاجرت خود را شروع کنند، به کجا بايد بروند و کي بايد بازگردند. بعضي از آنها مجبورند چند شبانه روز بي وقفه پرواز کنند و از جنگل و کوهستان ها و رودها عبور کنند؛ اما هميشه با وجود تمامي اين سختي ها و خطرها راه و مسير خود را مي يابند و به مقصد نهايي و درست خود مي رسند.مي بينيم که شگفتي ها و زيبايي هاي اين موجودات بسيار زياد و باورنکردني است.
پس نگذاريم پرنده ها در قفس بمانند يا شکار شوند. آنها بايد آزاد باشند و به سفرهاي دور و دراز بروند و مردم با مشاهده دسته هاي آزاد آنها حس آزاد بودن و زنده بودن را دريابند.

07-03-2011, 10:20 AM	#1
emily (کاربر طلایی) تاریخ عضویت: Feb 2011 نوشته ها: 956	اطلاعاتي جامع از پرندگان اطلاعاتي جامع از پرندگان در ايران از 517 گونه پرنده ، 340 گونه يعني حدود 70درصدشان مهاجرند. براساس برآوردي که در 45سال پيش انجام شده ، جمعيت پرندگان مهاجر ايران 12ميليون بوده است. آن زمان شکار اين پرندگان بخش مهمي از اقتصاد مردم استان هاي شمالي را تشکيل مي داده است و همان زمان برآورد شده که هر سال حدود يک ميليون و 200هزار پرنده شکار مي شده است. اين شکار بي رويه باعث کاهش تاسف آوري در تعداد پرندگان آبچر شده است. به يقين اين تعداد پرنده مهاجر و در کل چنين مهاجرت عظيم و گسترده اي که پرندگان را از سيبري و نواحي سرد شمالي راهي زيستگاه ها و تالاب هاي ايران مي کند ، نيازمند توجه خاص و ويژه مسوولان و مردم خواهد بود. در حال حاضر مهمترين علت انقراض و در خطر بودن پرندگان ، تخريب زيستگاه هاي اين گونه ها در ايران و جهان است ؛ تالاب ها و جنگل هايي که در حال نابودي اند و درختاني که بي رويه قطع مي شوند و با نابودي هر يک آشيانه و آشيانه هايي نيز نابود شده و به فراموشي سپرده مي شوند. علاوه بر آن متاسفانه اسلحه و تفنگ هاي بادي در دست مردم زياد است. آقاي محمد توحيدي فر، دانشجوي کارشناسي ارشد محيط زيست چهار، پنج سال است روي پرندگان کار مي کند. از او خواستيم ما را بيشتر با پرندگان ايران آشنا کند. چندگونه پرنده در ايران داريم؟ براساس آخرين فهرستي که در مجلات علمي چاپ شده 517 گونه پرنده داريم. از اين تعداد که متعلق به 80خانواده و 10راسته اند ، حدود 320گونه شان در ايران زادآوري مي کنند، 90گونه مهاجر زمستانه اند و 24گونه مهاجر عبوري اند. بقيه هم جزو پرندگان کمياب ، اتفاقي و رها شده از قفس محسوب مي شوند. اگر بخواهيم آماري بگوييم حدود 70درصد پرندگان ايران مهاجرند که يا در زمستان وارد ايران مي شوند يا در فصل تابستان براي زادآوري به ايران مي آيند. چه تعداد از اين پرندگان گونه خاص ايران هستند؟ گونه اندميک يا بومي انحصاري ، گونه اي است که در هيچ کشور ديگري مشاهده نشود. از اين لحاظ ايران تنها يک گونه اندميک دارد و آن هم گونه زاغ بور است. پرندگان زيادي هستند که خاستگاهشان فلات ايران است ، اما پرنده ايران نيستند؛ مثلا سينه سرخ ايراني گونه اي است خاص فلات ايران اما جزو گونه هاي اندميک ايران محسوب نمي شود. پرندگان چگونه خود را آماده مهاجرت مي کنند؟ پرندگان به خاطر بعد مسافتي که در پيش دارند بايد خود را از لحاظ فيزيک بدني و تغذيه آماده کنند. افزايش تغذيه پيش از مهاجرت منجر به افزايش چربي در بدن آنها مي شود که اين چربي در طول سفر به عنوان سوخت مورد استفاده قرار مي گيرد. غير از آن ، پرنده قبل از مهاجرت حالت بيقراري دارد. در مورد اين رفتار پرنده ، روي گروههايي مثل سار يا سهره کار شده است که طبق مطالعات پرنده در قفس در فصل مهاجرت بيقراري از خود نشان مي دهد و سريع تر بال بال مي زند و تغذيه اش هم بيشتر مي شود. اينها نشان مي دهند پرنده به طور غريزي تمايل به مهاجرت دارد. در حال حاضر کدام گونه هاي پرندگان در ايران در معرض خطر انقراض قرار گرفته اند؟ تا الان حدود 20مورد پرنده هستند که در خطرند. در ايران 2 مبحث وجود دارد: يکي گونه هايي که از نظر اتحاديه جهاني حفاظت IUCN جزو گونه هاي در خطر محسوب مي شوند و ديگري گونه هايي که از جانب قوانين سازمان محيط زيست ايران در معرض خطرند؛ مثلا ممکن است گونه پرنده اي در دنيا خيلي وضعش وخيم نباشد، اما در ايران در معرض خطر انقراض باشد. از ميان گونه هايي که در معرض خطرند گونه درناي سيبري است. پرندگان شکاري عمدتا در فهرست IUCN قرار دارند که يا در خطرند يا آسيب پذير مثل بالابان. پرندگاني مثل خروس کولي شکم سياه بشدت در معرض خطر و در بعد جهاني نيز در خطر انقراض قرار دارد. پليکان خاکستري ، کورکور حنايي ، اردک سرسفيد و... هم در خطرند. چه عواملي پرندگان را در ايران در معرض خطر قرار داده است؟ مهمترين مساله ، تخريب زيستگاه است ؛ تخريب زيستگاه از چراي دام مفرط گرفته تا ورود فاضلاب يک مجتمع مسکوني يا کارخانه به داخل يک تالاب. از طرفي بريدن درختان ، بوته کني و نابود کردن جنگلها همگي باعث مي شوند زيستگاهي که مناسب گونه هاست از ميان برود. بعلاوه آنقدر تعداد اسلحه و تفنگ هاي بادي زياد است که باعث شکار پرندگان و پستانداران مي شود. علت قاچاق کردن پرندگان شکاري چيست؟ کشور ما به دليل وسعتش فون بسيار خوبي براي پرندگان است. تنوع پرندگان بخصوص پرندگان شکاري خيلي خوب است. به همين دليل بيشتر اين پرندگان شکاري به وسيله شکارچيان بومي گرفته مي شوند. معمولا يکي دو ماه که از سن جوجه ها مي گذرد آنها را از آشيانه شان برمي دارند يا به دلال هايي در تهران يا شهرهاي جنوبي کشور مي فروشند. آنها هم اين پرندگان را به کشورهاي عربي منتقل مي کنند. عرب ها از پرندگاني مثل بالابان ، بحري و شاهين براي قوش بازي استفاده مي کنند ؛ مثلا با بالابان ، هوبره شکار مي کنند. گاهي حتي ديده مي شود عرب ها با همين پرندگان دست آموز ايراني در زيستگاه هاي ايران مشغول قوش بازي هستند، در حالي که شکار هوبره و ديگر پرندگان ممنوع است ، شکار کردن با پرنده شکاري هم ممنوع است و مهمتر گرفتن يک پرنده شکاري هم ممنوع است. اينها همه ممنوع است ، ولي انجام مي شود! آيا در چند سال اخير گونه جديدي از پرندگان در ايران مشاهده شده است؟ بله. براي اضافه کردن گونه ها 2 قسمت وجود دارد. يکي اين که گونه اي براي کشور ايران جديد باشد و ديگري اين که به خاطر اطلاعات تاکسونومي و ژنتيکي اسم گونه اي تغيير کند؛ مثلا گونه کاکايي نقره اي به خاطر اطلاعات جديد ژنتيکي که به دست آمد به 2 گونه کاکايي تقسيم شد. گونه هاي جديدي که وارد ايران مي شوند هم کم نيستند مثلا سسک چشم سفيد هندي که به تازگي کشف شده و نوعي مگس گير قهوه اي که براي اولين بار در خاورميانه در ايران رکورد شده است. پيشنهاد شما به عنوان يک پرنده شناس براي حمايت و حفاظت از پرندگان ايران چيست؟ متاسفانه ما در ايران خيلي اوقات اين مشکل را داريم که شناخت گونه فقط در حد متخصصان است ، يعني اين فقط متخصصان هستند که مثلا يک سسک را از يک سهره تمييز مي دهند؛ اما در کشورهاي ديگر ما 2 مبحث در پرنده شناسي داريم ؛ يکي پرنده نگري BIRDWATCHING است ، ديگري اوميتولوژي يا علم پرنده شناسي است. پرنده نگري در واقع نوعي سرگرمي است که هر کس را مي تواند جذب کند. هر کسي که به پرنده ها و ديدن آنها علاقه دارد. وقتي دانش عامه مردم نسبت به موضوعي بالا مي رود پيگيري هايشان هم نسبت به آن مساله بيشتر مي شود؛ مثلا کشور انگلستان چهار پنج ميليون پرنده نگر دارد. اينها مردم عادي اين کشورند اما آنقدر تخصص پيدا کرده اند که براحتي مي توانند حتي با شنيدن صداي پرنده اي آن را بشناسند؛ اما در ايران فقط 20 تا 30 نفر هستند که اينها هم در اين زمينه متخصص اند. عجايب پرندگان هر ساله 50ميليارد پرنده در دنيا مهاجرت مي کنند. اين رقم شگفت آور، اهميت و عظمت مهاجرت پرندگان را نشان مي دهد. در مهاجرت پرندگان شگفتي ها و عجايب بي شماري وجود دارد که در اين مقاله نمي توان به تمامي آنها اشاره کرد، اما شايد بد نباشد بدانيد رکورد طولاني ترين مسافت پرواز در مهاجرت را در دنيا معمولا متعلق به پرستوهاي دريايي قطبي مي دانند. اين گونه که از نزديکي قطب شمال تا نزديک قطب جنوب پرواز مي کند مسافتي حدود 30هزار کيلومتر را طي مي کند. برخي گونه ها در اقيانوس آرام ، مثل تليله و سليم حدود 5000 تا 7000 کيلومتر را بدون توقف پرواز مي کنند. براي چنين فاصله اي اين پرندگان بايد 100 ساعت بي وقفه پرواز کنند. وقت شناسي دقيق پرندگان را حتي در پرندگان داخل قفس هم مي توان ديد. پرندگاني که در قفس مي مانند هنگام مهاجرت بيقراري مي کنند و بال بال مي زنند و جالب اين که مطالعات دانشمندان روي اين پرندگان در قفس نشان داده که حاصلضرب مدت بال زدن پرنده در معدل سرعت پرواز پرنده ، برابر با فاصله مهاجرت پرنده به محلي است که براي زمستان گذراني مي رود. پرندگان جهت مهاجرت خود را بخوبي مي دانند. آنها مي دانند کي بايد مهاجرت خود را شروع کنند، به کجا بايد بروند و کي بايد بازگردند. بعضي از آنها مجبورند چند شبانه روز بي وقفه پرواز کنند و از جنگل و کوهستان ها و رودها عبور کنند؛ اما هميشه با وجود تمامي اين سختي ها و خطرها راه و مسير خود را مي يابند و به مقصد نهايي و درست خود مي رسند.مي بينيم که شگفتي ها و زيبايي هاي اين موجودات بسيار زياد و باورنکردني است. پس نگذاريم پرنده ها در قفس بمانند يا شکار شوند. آنها بايد آزاد باشند و به سفرهاي دور و دراز بروند و مردم با مشاهده دسته هاي آزاد آنها حس آزاد بودن و زنده بودن را دريابند.

کاربران در حال دیدن موضوع: 1 نفر (0 عضو و 1 مهمان)