امداد سوختگى‌ها

[neda]

امداد سوختگى‌ها

سوختگى در اثر آتش، تابش آفتاب، مواد شيميايى، مايعات داغ، وسايل داغ، بخار آب، برق و ساير مواد مى تواند ايجاد شود. سوختگى مى تواند سطحى باشد و با امكانات اوليه پزشكى درمان شود و يا به قدرى شديد باشد كه زندگى را به خطر بيندازد و نياز به كمك هاى اورژانس داشته باشد. براى تشخيص سوختگى خفيف از سوختگى شديد و مخاطره آميز بايد درجه و عمق صدمه به بافت هاى بدن را مشخص كرد. سه نوع تقسيم بندى وجود دارد:

سوختگى درجه اول

در اين نوع سوختگى فقط لايه خارجى پوست (اپيدرم) مى سوزد. پوست قرمز و احتمالاً توام با تورم و درد است ولى سوختگى در همان سطح محدود است. اين نوع سوختگى با توجهات و كمك هاى اوليه قابل التيام است.

سوختگى درجه دو

چنانچه لايه سطحى پوست و لايه دوم يعنى (درم) هر دو بسوزند به آن سوختگى درجه دو گويند. تاول و برآمدن پوست و ظاهر قرمز و تكه تكه و كنده شدن پوست از علايم اين درجه بندى است، درد شديد و تورم نيز همراه علايم فوق وجود دارد. چنانچه اين سوختگى محدود به يك منطقه در حدود10-5 سانتى متر باشد داروهاى خانگى موثر است. ولى چنانچه منطقه وسيع ترى سوخته و يا سوختگى روى دست ها، پاها، صورت، ناحيه سرين، كشاله ران و يا يك مفصل مهم باشد بايد سريعاً از كمك هاى پزشكى برخوردار شود.

سوختگى درجه سه

جدى ترين نوع سوختگى كه تمام لايه هاى پوست را درگير مى كند يعنى چربى، اعصاب، عضلات و حتى استخوان ها ممكن است بسوزند. معمولاً در اين نوع سوختگى بعضى از نواحى ممكن است مثل زغال سوخته باشند و يا به صورت خشك سفيد باشند. امكان وجود درد شديد است ولى چنانچه اعصاب ناحيه سوخته باشند به طور كلى دردى وجود نخواهد داشت. در اين نوع سوختگى ها بايد سريعاً اقدامات لازم انجام گيرد.

معالجات فورى انواع سوختگى ها

سوختگى هاى بزرگ بايد سريعاً معالجات پزشكى دريافت كنند. در مدت زمانى كه كمك پزشكى مى رسد اقدامات زير بايد صورت گيرد:

- مواظب باشيد پارچه يا لباس روى محل سوختگى را برنداريد.
- وسايل يا مواد سوزاننده را از مريض دور كنيد.
- مواظب وضعيت تنفس بيمار باشيد.
- نواحى سوخته را با پارچه اى تميز يا پانسمان استريل سرد و مرطوب بپوشانيد.

اقدامات اوليه سوختگى درجه يك و دو در حدود10-5 سانتى متر:

خنك نگاه داشتن ناحيه سوخته

ناحيه سوخته را حدود15 دقيقه زير آب خنك نگاه داريد و يا درون آب خنك فرو ببريد و يا كمپرس خنك كنيد. اين كار از تورم مى كاهد.

لوسيون

بعد از خنك كردن محل سوخته از لوسيونى حاوى Aloe Vera و يا مرطوب كننده براى راحت تر كردن بيمار و جلوگيرى از خشك شدن ناحيه سوخته استفاده كنيد. در آفتاب سوختگى از پماد هيدوركريژون يك درصد يا يك پماد ضد عفونت استفاده كنيد.

بانداژكردن

روى محل سوخته را با گاز استريل بپوشانيد، از پنبه استفاده نكنيد، پنبه محرك است. روى پانسمان را بانداژ آزادى بگذاريد و از فشار روى ناحيه سوخته ممانعت كنيد. بانداژ مانع تماس هوا با ناحيه سوخته مى شود در نتيجه درد را كاسته و از تاول ها محافظت مى كند.

- از مسكن هاى معمولى استفاده كنيد.
- مواظب علايم عفونت باشيد سوختگى هاى خفيف ممكن است ظرف2-1 هفته بدون درمان بيشترى بهبود يابند، مگر آن كه دچار عفونت شوند.

توجه: از به كار بردن يخ روى محل سوختگى پرهيز كنيد زيرا ممكن است باعث يخ زدگى (سرمازدگى) ناحيه شود و در نتيجه صدمه بيشترى وارد كند. از پاره كردن تاول ها خوددارى كنيد زيرا مايع درون آن مانع از عفونت مى شوند. ولى چنانچه تاول ها به خودى خود پاره شدند محل را با آب ولرم و صابون ضعيف بشوييد و سپس از يك پماد آنتى بيوتيك و گاز استريل استفاده كنيد. اين پانسمان بايد روزانه تعويض شود.

سوختگى با مواد شيميايى

خودامدادى

عامل سوزاننده را دور كنيد. مايع شيميايى سوزاننده را با آب شير به مدت 20 دقيقه يا بيشتر از سطح پوست بشوييد. اگر ماده شيميايى پودرمانند است اول پودر را از روى پوست بزداييد سپس آن را بشوييد.

مواظب علائم شوك باشيد

شامل حالت غش، رنگ پريده، تنفس سطحى قابل ملاحظه. لباس ها و جواهرات را بيرون بياوريد به خصوص آنهايى كه با ماده شيميايى آلوده شده اند. محل سوخته را ببنديد چنانچه ممكن است با پانسمان خشك استريل يا پارچه اى تميز محل را بپوشانيد.

چنانچه بيمار پس از شست وشو باز هم اظهار سوزش كرد مجدداً ناحيه را بشوييد.

پيشگيرى

هنگام كار با مواد شيميايى از لباس و عينك محافظ استفاده كنيد. در مورد مواد شيميايى مورد مصرف شناخت داشته باشيد، با خواندن بروشور آنها و يا تماس با اماكنى كه اطلاعات كافى در اين مورد دارند.

امداد پزشكى

سوختگى هاى خفيف معمولاً بدون درمان بهبود مى يابند. ولى در موارد زير حتماً از امداد پزشكى كمك بخواهيد: چنانچه سوختگى درجه دوم در ناحيه اى بيش از 10 سانتى متر باشد يا چنانچه سوختگى در ناحيه دست ها، پاها، صورت، كشاله ران، باسن و يا مفاصل بزرگ باشد. توجه كنيد محصولات شوينده و پاك كننده خانگى به خصوص آنهايى كه حاوى مواد سفيدكننده و يا آمونياك و يا سموم نباتى هستند ممكن است صدمات شديد و جدى به چشم ها يا پوست وارد كنند.

آفتاب سوختگى

نور آفتاب به رغم فوايدى كه دارا است مى تواند در پوست ايجاد سوختگى كند و يا خطر ابتلا به سرطان پوست را بالا ببرد علائم آفتاب سوختگى معمولاً ظرف چند ساعت بروز مى كند شامل: درد، قرمزى، تورم و گاهى تاول.معمولاً به علت اين كه نواحى وسيعى از بدن در معرض نور خورشيد قرار مى گيرد احتمال سردرد، تب و خستگى مفرط نيز وجود دارد.

خود امدادى: حمام خنك بگيريد، مى توانيد از بيكينگ پادر BAKING POWDER و يا نصف فنجان نشاسته ذرت محلول در آب استفاده كنيد تا كمى به پوست آرامش دهد.

- به تاول ها دست نزنيد تا از عفونت هاى بعد پيشگيرى كنيد و بهبود را سرعت ببخشيد. ولى چنانچه تاول ها پاره شده اند پماد ضدباكترى روى نواحى باز بگذاريد.

- از مسكن هاى معمولى استفاده كنيد.
- از محصولاتى كه به عنوان ضدعفونى حاوى بنزوكائين Benzocaine هستند به خاطر ايجاد واكنش هاى آلرژيك پرهيز كنيد.

پيشگيرى: بين ساعات 10 صبح تا سه بعدازظهر كه نور خورشيد در شدت است در معرض آفتاب قرار نگيريد. نواحى باز را بپوشانيد، كلاه لبه پهن بگذاريد و از كرم هاى ضدآفتاب با SPF حدود15 به بالا استفاده كنيد.چشم هاى خود را با عينك محافظت كنيد. عينك هايى كه مانع ورود حدود95 درصد اشعه ماوراءبنفش شوند.ولى چنانچه مجبوريد مدت زيادى در آفتاب باشيد و يا عمل جراحى آب مرواريد انجام داده ايد و يا داروهايى مصرف مى كنيد كه حساسيت شما را به اشعه ماوراء بنفش زياد مى كند لازم است لنز عينك شما مانع ورود اشعه ماوراء بنفش به ميزان99 درصد باشد.

امداد پزشكى: چنانچه سوختگى ها وارد مرحله تاول شده اند و يا احساس بيمارى و كسالت شما دست داده بايد به پزشك مراجعه كنيد. او احتمالاً از كريتزن خوراكى مثل پردنيزولون استفاده خواهد كرد.توجه كنيد به طور معمول اشعه آفتاب مانع فعاليت شما نخواهد بود ولى چنانچه مجبوريد تمام روزها را در معرض اشعه ماوراء بنفش باشيد به پوست شما صدمه وارد خواهد شد و ريسك سرطان بالا مى رود. چنانچه در اثر آفتاب سوختگى دچار كهير، خارش و تب شديد بايد با پزشك تماس بگيريد.

سوختگى با برق

همه گونه سوختگى با برق بايد توسط پزشك معاينه شود. ممكن است ظاهراً سوختگى خفيف باشد ولى صدمات آن به بافت هاى زير پوست برسد. ريتم ضربات متغير- ايست قلبى و يا صدمات داخلى ديگر در صورتى اتفاق مى افتد كه مقدار جريان الكتريسيته كه از بدن عبور كرده زياد بوده باشد.گاهى اوقات تكان شديد همراه با برق گرفتگى باعث پرتاب فرد شده و يا به زمين مى افتد در نتيجه مى تواند منجر به انواع شكستگى و يا ضربه مغزى و يا ساير صدمات همراه با سوختگى شود.

سرمازدگى

سرمازدگى مى تواند در هر ناحيه از بدن اتفاق بيفتد، دست ها، پاها، بينى و گوش ها بيشتر در معرض سرمازدگى هستند. در درجه حرارت هاى زير صفر جدار رگ هاى خونى كوچك تر تنگ مى شوند بنابراين خون و اكسيژن كمترى به بافت ها مى رسد و در نهايت سلول ها مى ميرند.اولين علائم سرمازدگى احتمالاً دردناكى و گزگز ناحيه است. سپس به دنبال آن بى حسى پديد مى آيد. پوست به صورت پريدگى مرگبار و سخت و سرد و بى حس مى شود.سرمازدگى مى تواند به بافت هاى عمقى تر نيز صدمه بزند.

در اين صورت ممكن است ايجاد تاول كند كه معمولاً ظرف2-1 روز ايجاد مى شود. افرادى كه داروهاى قلبى مصرف مى كنند و يا تصلب شرايين (آترواسكلروزين) دارند استعداد بيشترى براى سرمازدگى دارند.

خودامدادى: ناحيه سرمازده را بايد با احتياط و به تدريج به گرماى معمولى برگرداند. اگر بيرون از خانه هستيد دست هايتان را در زير بغل ببريد و يا در جوار نواحى گرم بدن گرم كنيد. اگر سرمازدگى در گوش يا بينى است با دست هاى گرم خود آنها را بپوشانيد.

- چنانچه امكان دارد در آبى كه درجه حرارت آن كمى بيشتر از درجه حرارت بدن باشد فرو ببريد، آبى كه براى ديگران گرم باشد.
- نواحى سرمازده را به هيچ وجه ماساژ ندهيد و يا برف روى آن نماليد.
- سيگار نكشيد، نيكوتين باعث تنگى عروق شده و جريان خون به محل را كم مى كند.
- اگر پاها سرمازده اند پس از گرم كردن آنها را بالاتر از سطح بدن بگذاريد.
- از گرماى مستقيم بپرهيزيد.
- نواحى اى كه در معرض يخ زدگى مجدد است را گرم نكنيد.

بررسى : نواحى سرمازده ممكن است قرمز و ضربان دار باشند يا در حين برگشت گرما درد و سوزش داشته باشند. حتى در سرمازدگى متوسط هم ممكن است احساس معمولى عضو فوراً برنگردد.اگر سرمازدگى شديد و جدى باشد احتمالاً ناحيه تا درمان كامل بى حس خواهد ماند.در موارد شديد درمان ماه ها به طول خواهد انجاميد و يا عوارض احساس لمس احتمالاً دائمى خواهد بود. در موارد شديد كه عفونت نيز بعد از گرم كردن موضع ايجاد شود بايد آنتى بيوتيك مصرف شود. همچنين بى حركتى و فيزيوتراپى نيز ممكن است لازم باشد. سيگار نبايد مصرف شود.

اقدامات پزشكى فورى: اگر بى حسى در طول زمان برگشت درجه حرارت ادامه پيدا كرد بايد از توجهات پزشكى برخوردار شود. در سرمازدگى دست ها و پاها احتمال پايين آمدن درجه حرارت بدن وجود دارد.

توجه از كودكان: به كودكان بياموزيد در هواى سرد بيرون از تماس دست برهنه با فلز و يا زبان زدن به وسايل فلزى سرد خوددارى كنند.

آخرين حددنده هاي او را با دو انگشت دستي كه بالاي فرد نزديكتر است بيابيد انگشتان خود را بسمت بالا بلغزانيد تا يك فرو رفتگي در محل اتصال دنده هاي دو طرف برسيد .

يك انگشت را در محل فرورفتگي بگذاريد و انگشت ديگر را كنار آن قرار دهيد سپس ته دست ديگر را در كنار آن دو انگشت قرار دهيد .بعد ته دست دوم را روي دست اولي بگذاريد .

موقعيت بدن خود را طوري تنظيم كنيد كه بازوها خم نشوند و شانه ها در امتداد نقطه اتكا دستها باشند . به اندازه اي بر جناغ فرد فشار وارد كنيد كه 4-5 سانتي متر پايين برود.

پس از انجام 15 عدد ماساژ پشت سر هم ( اين 15 ماساژ در مدت 11 ثانيه خواهد بود ) دو عددتنفس مصنوعي به فرد بدهيد شما براي انجام اين دو تنفس 4 ثانيه فرصت داريد .اين سيكل بايد چهار بار در دقيقه تكرار شود براي اينكه بتوانيد نسبت 15:2 را در هر دوره رعايت كنيد بهتر است با هر ماساژ شماره آن را بلند بگوييد .

بعد از يك دقيقه وضعيت مصدوم را ازريابي كنيد .

اگرضربان مداوم رگ گردن باز نگشته باشد دوباره احياي قلبي ريوي را با دو تنفس و 15 ماساژ قلبي از سر بگيريد . شما براي انجام اين دو تنفس و 15 ماساژ , 15 ثانيه فرصت داريد.

اين كار را براي مدت 3 دقيقه ديگر ادامه دهيد .

اگردراين مدت تنفس منظم فرد بازگشت نيازي به تكرار احياي قلبي ريوي نيست بلكه بايد مرتب تنفس و نبض فرد را چك كنيد .

اگرتنفس منظم فرد برنگشت تنفس مصنوعي را با سرعت 12 عدد در دقيقه شروع كنيد و همزمان نبض فرد را چك كنيد .

توجه داشته باشيد كه وقفه در انجام مراحل احياي قلبي ريوي بيشتر از 5 ثانيه نشود.