منشاء و چگونگی شکل گیری تالاب پریشان

[neda]

منشاء و چگونگی شکل گیری تالاب پریشان

چاله اغلب دریاچه های بزرگ دنیا منشاء تکتونیکی (زمین ساختی)دارد.
دریاچه مازندران که وسعت آن از بعضی دریاچه های داخلی هم بزرگتر است در اثر حرکات خشکی زائی ایجاد شده است این دریاچه و دریاچه آرال در شرق آن بقایایی دریاهای قدیمی هستند که پس از تحولات سرانجام در دوران چهارم زمین شناسی به شکل کنونی درآمده اند.

همانطور که در مبحث زمین شناسی مشخص گردیده تالاب پریشان و بطور کلی منطقه کازرون در ناودیس واقع شده است که قسمت بزرگی از آن را رسوبات دوران چهارم پر کرده است.

با توجه به اینکه ناودیس ها و تاقدیس ها پدیده هایی هستند که در اثر حرکات کوه زائی تکتونیک ایجاد شده اند بنابراین می توان نتیجه گیری نمود که چاله تالاب پریشان منشاء تکتونیکی (زمین ساختی) دارد.

از طرف دیگر می دانیم که تالاب پریشان در منطقه چین های کوهپایه (foothills) زاگرس واقع شده است چین خوردگی های مزبور تقریباً همزمان با رشته جبال آلپ بوده است از اواخر دوران دوم شروع به اواخر دوران سوم (اوائل دوران چهارم) ختم می شود.

خط الراس این کوهها با محور تاقدیس ها غالباً منطبق بوده و هماهنگی وضع مورفولوژی و توپوگرافی را با چین خوردگی های طبقات زمین ظاهر می سازد به طوری که شیب اصلی منطقه کازرون بدون در نظر گرفتن برجستگی های محلی از حوضه آبریز تالاب پریشان به طرف رودخانه شاپور یعنی از جنوب شرق به طرف شمال غرب می باشد.لازم به یادآوری است که شیب خط الراس کوه ها معکوس بوده و جهت آن از شمال غربی به طرف جنوب شرقی می باشد.دشت کازرون و تالاب پریشان با مساحت تقریبی 400 کیلومتر مربع با تپه های متعددی از سری های قدیمی قطع می گردد که نوسانات موقتی در شیب ایجاد می کند.

تپه های شمال غربی دریاچه گسترش آب های سطحی را محدود کرده و از دشت کازرون مجزا می نماید.با توجه به اینکه خط الراس کوه ها حوضه دشت کازرون و تالاب پریشان دارای جهت شمال غربی جنوب شرقی می باشد تقریباً با چین خوردگی های طبقات زمین منطبق می شود.

مع الوصف با توجه به دلائل ذکر شده می توان چنین نتیجه گرفت که چون تالاب پریشان در ناودیس قرار گرفته که رسوبات دوران چهارم زمین شناسی قسمت اعظم این ناودیس ها را پوشانده است و از طرفی این تالاب در منطقه چین های کوهپایه زاگرس واقع شده است.

بنابراین این چین ها تقریباً همزمان با رشته جبال آلپ بوده و از اواخر دوره دوم شروع و به آخر دوره سوم (اوائل دوره چهارم)ختم شده است.در نتیجه تالاب مزبور در اثر حرکات کوه زایی و تکتونیک (زمین ساختی) ایجاد شده است حال که مشخص شد چاله تالاب پریشان حاصل حرکات کوه زائی و زمین ساختی بوده است،باید ببینیم سیر تکوین و چگونگی تشکیل آن به چه صورت بوده است.آنچه مسلم است، این است که برای تشکیل یک دریاچه یا تالاب دو عامل ضرورت دارد.یکی وجود چاله که از هر طرف محصور باشد و دیگری وجود آب به اندازه کافی که در چاله جمع آوری شود.