عوامل ایجادکننده دریاچه ها و تالاب ها

[kodiak]

مهمترین عوامل ایجادکننده دریاچه ها و تالاب ها:

1- دریاچه های زمین ساختی (تکنوتیکی)
2- دریاچه های یخچالی
3- دریاچه های کارستیک
4- دریاچه های آتشفشانی
5- دریاچه های ناشی از فرایندهای ساحلی
6- دریاچه های ناشی از ریزش و لغزش زمین
7- دریاچه های ناشی از عمل باد
8- دریاچه های ناشی از عمل آبهای جاری
9- دریاچه های ناشی از فعالیت های زیستی جانداران
10- دریاچه های متئوریتیک (شهاب سنگی)
11- دریاچه های ناشی از فعالیت های انسان

از نظر زمین شناسی دریاچه های دنیا بدون استثناء جوان و دارای عمرهای کوتاهی هستند.دریاچه های تکنوتیک دریاچه هایی هستند که در اثر تغییرات داخلی زمین و حرکت های درونی بوجود آمده اند و اکثراً عمیق می باشند.این دریاچه ها منشاء Tertiaer (tertiaer دوره اول از دوران Noetoikum که به آن دوره زغال سنگ قهوه ای نیز می گویند که خود به ائوسن،الیگوسن و میوسن و پیلوسن تقسیم می شود)دارند،دریاچه های تانگانیکا و بایکال که هر یک متجاوز از 1500 متر عمق دارند از این نوع هستند.برعکس دریاچه های تکتونیک که در اثر فعل و انفعالات داخلی زمین ایجاد شده اند،دریاچه های سدی منشا،خارجی دارند.این دریاچه ها بیشتر توسط یخچال های طبیعی و یا ریزش کوه ها بوجود آمده و عموماً کم عمق می باشند.

دریاچه کار و دریاچه های دره ای و بزرگ شمال کوه آلپ در اثر فرسایش کوه ها،یخچال های طبیعی به وجود آمده اند.شناخت این که یک دریاچه چه منشایی دارد برای مطالعه مرفولوژی – ذخیره گرما و میزان مواد موجود در آن حائز اهمیت است.برخی از دریاچه های معروف از قبیل بالاتون در مجارستان هنوز منشا آن مشخص نشده است.چاله اغلب دریاچه های بزرگ دنیا منشا تکتونیکی دارد.

دریاچه خزر که وسعت آن از بعضی دریاهای داخلی و کناری هم بزرگتر است در اثر حرکات خشکی زایی ایجاد شده است.این دریاچه و همچنین دریاچه آرال در شرق آن،بقایای دریاهای قدیمی است که پس ازتحولات زیاد سرانجام در دوران چهارم به شکل کنونی درآمده اند. حوضه تالاب پریشان (فامور) و دشت کازرون در ناودیسی واقع شده که قسمت بزرگی از آن را رسوبات دوران چهارم پر کرده است.ناودیس ها و طاق دیس ها پدیده هایی هستند که در اثر عوامل کوه زایی و تکتونیک ایجاد می گردند.

پس می توان گفت که چاله تالاب پریشان منشاء تکتونیکی (زمین ساختی) دارد از طرف دیگر تالاب پریشان در منطقه چین های کوه پایه زاگرس واقع شده است.چین خوردگی های مزبور تقریباً همزمان با رشته جبال آلپ بوده است که از اواخر دوران دوم شروع و به اواخر دوران سوم ختم می شود.بنابراین تالاب پریشان در اثر حرکات کوهزایی و تکتونیک ایجاد شده وجود چاله ای محصور و آب کافی در منطقه ی کازرون سبب ایجاد این تالاب زیبا شده است.