Prev پست قبلی   پست بعدی Next
قدیمی 31-05-2011, 08:14 AM   #1
Magnum
(کاربر طلایی)
 
Magnum آواتار ها
 
تاریخ عضویت: Mar 2011
نوشته ها: 512
SearchBtn بررسي جغرافياي گياهي هامون


بررسي جغرافياي گياهي هامون

بررسي هاي انجام شده و نيز سوابق موجود نشان مي دهد كه اقليم منطقه، فرا خشك بوده و طبق نظر هانري پابو، منطقه رويشي نيمه بياباني مي باشد. با اين حال رويش هاي گياهي موجود در درياچه هامون (نيزارها) و مراتع اطراف آن ( اراضي كم شيب كه در اوايل فصل بهار زير آب مي روند ) ، علاوه بر حاكميت اقليم مذكور، به مقدار زيادي به جريان هاي آب رودخانه هيرمند و نوسان هاي ميزان آب در مواقع طغياني بستگي دارد. همچنين خواص شيميايي به ويژه شوري، قليائيت و دانه بندي خاك در تغييرات پوشش گياهي بر فراز منطقه مؤثر مي باشند. از اينرو، مناطق عمده رويشي را مي توان به شرح زير ذكر نمود.



الف ـ رويشگاه گياهان آبدوست

اين رويشگاه در محدوده درياچه هامون قرار گرفته است . بارزترين گونه هاي گياهي موجود در اين رويشگاه عبارتند از :

ني (بوريا ، لول ) Phragmetes australis
بوتوموس (جگن دريايي ، هزار ني) Butomus umbellatus
لويي Thypha minima
سغد سلطاني (اويارسلام، تزگ) Cyperus longus
اشك Cyperus rotundus
قميش Arundo donax

اين گونه ها در قسمت طيف بيولوژيك رانكاير در زمره فرم رويشي نيمه نهان رستها و در زير گروه هالوفيتها و گروه هيدروفيتها محسوب مي شوند.

هيدروفيت ها و يا گياهان كاملا آبدوست به گياهاني گفته مي شود كه جوانه زاياي آنها در داخل آب قرار دارد و برگ هاي آنها به صورت عوطه ور و يا شناور مي باشد. عمق آب اين رويشگاه عمدتا كمتر از يك متر مي باشد و بستر آن از خاك هاي ريز بافت رسي همراه با درصد قابل توجهي از املاح تشكيل شده است و معمولا اشباع از آب مي باشد. اين وضعيت ، خاك هاي هيدرومورفي را مي سازد كه تبادل اكسيژن آزاد در آن كم و گياهان مذكور از اكسيژن موجود در آب استفاده مي كنند.

به گياهان اين رويشگاه گياهان بر آمده از آب نيز مي گويند. بخش پاييني گياه در آب و فاقد برگ و بخش بالايي داراي گل و برگ هاي زيادي است كه به شيوه گياهان خشكي زي، مواد غذايي را از خاك جذب كرده و با دي اكسيد كربن موجود در هوا، عمل فتوسنتز را انجام مي دهند.

اين گياهان مشاركت بسيار ناچيزي در چرخه غذايي تالاب دارند و قسمت هاي مرده گياهي آنها به موماد غذايي محلول در آب نمي افزايد. از آنجا كه عموما سرشار از مواد سلولزي اند، از خاتمه يك دوره رشد تا پايان دوره بعدي رشد تجزيه و متلاشي نمي شوند ، در نتيجه قسمت هاي مرده بر روي آنهايي كه هنوز از دوره قبلي بر جاي مانده است تجمع مي يابد ، بدين ترتيب مواد غير حاصلخيز و خرده هاي غير قابل تجزيه در كف تالاب تشكيل شده و دايما بالا مي آيد.

اين گياهان چنانچه به صورت تنك روييده باشند، داراي ارزش هاي محدودي از قبيل محل هاي مناسب تخم ريزي ماهي ها و پناهگاه ماهي هاي جوان است. ضمنا تعداد زيادي از موجودات زنده خود را به قسمت زير آبي اين گياهان الصاق نموده، از اين طريق غذا براي ماهي هاي جوان و حيواناتي كه ماهي ها از آنها تغذيه مي نمايند فراهم مي آيد. همچنين اين گياهان چنانچه در نزديكي پهنه آب باز روييده باشند پناهگاه مناسبي براي پرندگان آبزي خواهند بود.

ب ـ رويشگاه گياهان نيمه آبدوست

اين منطقه رويشي در اطراف درياچه هامون بين دو حد دوره پر آبي درياچه ( اوايل بهار) و دوره كم آبي درياچه (اواخر زمستان) قرار گرفته و مراتع حاشيه هامون را كه جزء مرغوب ترين مراتع منطقه سيستان محسوب مي شوند، تشكيل مي دهد . در اين رويشگاه ، خاك ريز بافت و عموما رسي – لومي و نسبتا شور بوده و در اوايل فصل (فروردين ـ ارديبهشت) معمولا زير آب قرار مي گيرند. مهمترين گونه هاي گياهي اين رويشگاه عبارتند از:

چمن شور ساحلي (شور) Aeluropus littoralis
بوني (بونو) Aeluropus lagopoides
سوجگ(ليواش) Cressa critica
مرغ Cynodon dactylon
انواغ گز Tamarix spp

وجود آب شيرين و محيط اشباع شده از آب براي جوانه زدن بذور اين گياهان و بخصوص گونه هاي بوني الزامي است. از اينرو، جاري شدن آب شيرين درياچه در اوايل فصل بهار بر روي اراضي اطراف تالاب شرايط مطلوبي را براي جوانه زدن بذور گونه هاي گياهي فراهم مي سازد. نونهال ها در زير آب با استفاده از اكسيژن محلول در آب، فتوسنتز انجام داده و به تدريج كه از محيط آبي خارج مي شوند، سرسبزي و طراوت خاصي به خود مي گيرند و به رشد و نمود خود ادامه مي د هند. بنابراين پس از جوانه زدن و شروع رشد، نياز به وجود آب زياد محيط نمي باشد و گونه هاي مذكور در خاك بدون اشباع، ولي با رطوبت كافي به زندگي خود ادامه مي دهند.

با توجه به نقش و اهميت 3 گونه گياهي ؛ گز، بوني و ني به معرفي بيشتر اين گياهان پرداخته مي شود.


گز Tamarix spp


گياهي است درختچه اي يا درختي هميشه سبز كه ساقه هاي جوان از فروردين ماه شروع به رشد نموده و برگهاي سوزني جديد آنها در همين زمان ظاهر ميشوند. گلها به طور معمول در بهار ظاهر شده و گرده افشاني توسط حشرات جمع كننده گرده و يا گرده خوار انجام مي شود. ميوه الوان آنها در پاييز ظاهر و سپس بذر دهي آغاز مي شود.

گونه هاي گز در اراضي داراي بافت سنگين با شوري نسبتا زياد و با درصد رطوبت بالا مشاهده مي شوند. اين گونه ها در داخل محدوده تالاب ( نزديك به حاشيه آن) و اراضي زراعي مشاهده مي شود. عامل اصلي در گسترش اين گونه ها بافت سنگين خاك، شوري زياد و درصد رطوبت بالاي خاك مي باشد. گرچه اقليم چيره در محدوده گسترش اين گونه ها اقليم صحرايي است با اين وجود تأثير سه عامل ذكر شده در قبل ، نقش اساسي در حضور گونه هاي اين جنس دارد. در هر قسمتي از تالاب كه شرايط خاكي با شوري و رطوبت مشابه وجود داشته باشد، اين گونه ها مشاهده مي شوند.


بوني Aeluropus lagopoides

گياهي است پايا، استولون دار با ساقه هاي بسيار متعدد چمني كه ريزوم افشان و خزنده دارد و داراي برگهاي سبز مات بدون كرك مي باشد. اين گونه به همراه Aeluropus littoralis ، به شوري مقاوم بوده و گياهاني خوشخوراك براي دام ها به خصوص گوسفند به شمار مي روند. گونه هاي بوني در اقليم صحرايي ( با تابستان هاي گرم )، در مكانهايي كه در طول دوره رويش، رطوبت كافي در خاك وجود دارد و در آغاز رويش، چندين هفته زير آب شيرين قرار داشته و داراي خاك هاي ريز بافت تا حدودي شور مي باشند به خوبي رشد مي كنند .

بوني در تمام نقاط اطراف درياچه هامون كه داراي خاك سنگين باشد و در اوايل فصل بهار توسط طغيان هيرمند زير آب قرار مي گيرند، از گسترش قابل ملاحظه اي برخوردار است . اين گياه با ارزش در دوره طولاني خشكسالي، علاوه بر تأمين علوفه دام ها، نقش مهمي در كنترل فرسايش بادي و ترسيب رسوبات حمل شده داشته است .


ني Phragmetes australis

گياهي است علفي چند ساله، كه در محيط هاي كم و بيش مرطوب با عمق كم ( كمتر از 2 متر) و اقليم هاي مختلف رشد كرده و دوره رويشي آن از بهمن تا مرداد ماه مي باشد. از لحاظ مورفولوژي ، اين گياه ارتفاعي حدود 4-1 متر با ساقه اي محكم، ايستاده، بدون كرك و منفرد دارد، برگهاي آن داراي پهنك مسطح مثلثي نوك تيز با حاشيه زبر مي باشد. گل ها به رنگ سبز متمايل به ارغواني، خاكستري يا قهوه اي، مجتمع در پانيكولي ايستاده ، با انشعابات فراوان كه ميوه آن گندمه، پهن و دراز است.

اغلب به صورت خالص و ندرتا مخلوط با ساير گونه هاي بر آمده از آب، توده هاي متراكمي از نيزار پديد مي آورد. ني در نواحي با سطح ايستايي بالا رشد مي كند و داراي تعرق اندكي مي باشد. گياهان متعلق به اين گروه تجمع نمك را زياد كرده و موجب ايجاد نواحي باتلاقي مي شوند . اين گونه به شوري و خشكي مقاومت بالايي داشته در خاك هاي ريز بافت با مقدار نسبتا زيادي املاح و معمولا اشباع از آب رويش دارد. از مهمترين امتيازات اين گياه مقاومت بسيار زياد آن به خشكي است .

در دوره خشكسالي، علي رغم خشك شدن اندام هاي هوايي ( ساقه و برگ ) ، اندام هاي رويشي آن (ريزوم) مي تواند براي مدت طولاني زنده مانده و قدرت رويشي خود را حفظ كند و به محض تأمين رطوبت ، رشد نمايد. تصوير در دي ماه 1383 تهيه شده كه زمان خشكسالي درياچه مي باشد، در حالي كه تصوير خرداد ماه 1386 را نشان مي دهد كه پس از آبگيري هامون تهيه شده است.

Magnum آنلاین نیست.   پاسخ با نقل قول
 

برچسب ها
گردش, گردشگري, بررسي جغرافياي گياهي هامون, تالاب, تالاب هامون, درباره طبيعت, طبيعت, طبيعت و توريسم, طبيعت گردي


کاربران در حال دیدن موضوع: 1 نفر (0 عضو و 1 مهمان)
 
ابزارهای موضوع
نحوه نمایش

مجوز های ارسال و ویرایش
شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
شما نمیتوانید فایل پیوست در پست خود ضمیمه کنید
شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید

BB code هست فعال
شکلک ها فعال است
کد [IMG] فعال است
کد HTML غیر فعال است

انتخاب سریع یک انجمن

War Dreams    Super Perfect Body    Scary Nature    Lovers School    Winner Trick    Hi Psychology    Lose Addiction    Survival Acts    The East Travel    Near Future Tech    How Cook Food    Wonderful Search    Discommend

Book Forever    Electronic 1    Science Doors    The Perfect Offers    Trip Roads    Travel Trip Time    Best Games Of    Shop Instrument    Allowedly


All times are GMT. The time now is 12:55 PM.


کپی رایت © 1388 . کلیه حقوق برای وبگاه حرف روز محفوظ است