گنبد جبليه - طبیعت و توریسم (طبیعت ایران و جهان، نقاط دیدنی، گردشگری)؛

kodiak · 02-06-2011, 09:28 AM

گنبد جبليه

يكي از آثار تاريخي و ديدني كرمان گنبد جبليه است كه در دامنه كوههاي مسجد صاحب‌الزمان اين شهر قرار دارد.

هرچند گفته مي‌شود در ساخت اين گنبد هشت ضلعي سنگي از شير شتر به عنوان مصالح استفاده شده اما تاريخ ساخت بنا معلوم نيست و در نوشته‌هاي تاريخي نيز به هدف از ساخت آن اشاره‌اي نشده است.
از شواهد و قراين برمي‌آيد كه اين بنا در دوره‌هاي قبل از اسلام بنيان گذاري و در دوره سلجوقي تكميل شده باشد.

گنبد جبليه را "گنبد گبري" هم ناميده‌اند كه بر اين مبنا مي‌توان قدمت بنا را به قبل از اسلام نسبت داد.

آنچه از ظاهر اين بنا مشخص است سقف گنبد را از آجر ساخته‌اند و داخل گنبد ظاهرا داراي تزيينات گچبري بوده كه قسمت بالاي آن ريخته و قسمت پايين بنا اگر تزييناتي هم داشته از بين رفته است.

مصالح بكار رفته در ديوارها سنگ لاشه با ملات گچ از بيرون و آهك از داخل است.

گنبد جبليه در سال ‪ ۱۳۱۶‬هجري شمسي به ثبت آثار ملي رسيد و در سال ‪۱۳۸۳‬ پس از مرمت به گنجينه جبليه(كتيبه‌هاي تاريخي) تبديل شد.
از كتيبه‌هاي موجود در اين گنجينه مي‌توان به كتيبه مسجد آبدر اشكان رابر بافت اشاره كرد.

اين كتيبه يكي از قديمي‌ترين كتيبه‌هاي موجود در اين گنجينه است كه مربوط به بناي يادبود يك مسجد در ارتفاعات شمال شهر رابر آبادي آبدر اشكان (اشكون) واقع در شهرستان بافت است.

اين كتيبه بر روي قطعه سنگي طبيعي و به خط كوفي اجرا شده و مضمون آن به اين شرح است: امر ببنا هذالمسجد يحيي بن عبدالله بن يوسف في سنته خمسه عشرين و اربع مائه غفرالله له.

كوچكترين سنگ قبر كشف شده در استان كرمان نيز در اين گنجينه نگهداري مي‌شود.

اين سنگ در سال ‪ ۱۳۷۷‬توسط احمد ايلاقي كشاورز دهستان قائم‌آباد كشف و تحويل سازمان ميراث فرهنگي استان كرمان شد.

اين سنگ با ابعاد ‪ ۲۶‬در ‪ ۲۲‬سانتيمتر و كتيبه آن شامل دو بخش است.
يكي نوار حاشيه‌اي و ديگري نوشتار وسط كه در يك كادر قرار گرفته است.
حاشيه كتيبه كه شروع آن از قسمت پايين گوشه سمت راست است شامل آيه ‪ ۱۸‬و بخشي از آيه ‪ ۱۹‬سوره مباركه آل عمران است.

در پايان كتيبه در قسمت سمت چپ نام متوفي و سال وفات در يك كادر محرابي شكل قرار گرفته است بدين مضمون: هذا قبر العبد الضعيف المحتاج الي رحمت الله ابي جعفر احمد بن حمزه بن علي غفارالله ان توفي في جمادي الاخر سنه الحدي و اربعين و خمسه مابه.

چنانكه از كتيبه سنگ بر مي‌آيد تاريخ وفات متوفي سال ‪ ۵۴۱‬هجري قمري است.

در ميان سنگ قبرهاي موجود در گنجينه جبليه سنگ قبر ميرزا آقاخان، پسر ميرزا احمد علي خان وزيري نويسنده تاريخ كرمان نيز به چشم مي‌خورد.
به گفته دكتر باستاني پاريزي مورخ معاصر كرماني، وي در امر تاليف كتاب تاريخ كرمان با پدرش همكاري داشته است.

متن سنگ قبر وي به اين مضمون است: وفات مرحوم مغفور آقاي ميرزا آقاخان خلف مرحوم ميرزا احمدعلي خان وزيري طاب ثراه به تاريخ شهر شوال سنه ‪.۱۳۱۷‬
در بين وقف نامه‌هاي سنگي موجود در گنجينه جبليه، كتيبه وقف آتشكده روستاي قناتغستان نيز جالب توجه است.

اين وقف نامه بعد از تخريب آتشكده، توسط كارشناسان سازمان ميراث فرهنگي استان كرمان به اين سازمان منتقل شد و هم‌اكنون در اين گنجينه نگهداري مي‌شود.

اين وقف نامه مربوط به سال ‪ ۱۲۸۲‬هجري قمري است.

02-06-2011, 09:28 AM	#1
kodiak (کاربر طلایی) تاریخ عضویت: Feb 2011 نوشته ها: 501	گنبد جبليه گنبد جبليه يكي از آثار تاريخي و ديدني كرمان گنبد جبليه است كه در دامنه كوههاي مسجد صاحب‌الزمان اين شهر قرار دارد. هرچند گفته مي‌شود در ساخت اين گنبد هشت ضلعي سنگي از شير شتر به عنوان مصالح استفاده شده اما تاريخ ساخت بنا معلوم نيست و در نوشته‌هاي تاريخي نيز به هدف از ساخت آن اشاره‌اي نشده است. از شواهد و قراين برمي‌آيد كه اين بنا در دوره‌هاي قبل از اسلام بنيان گذاري و در دوره سلجوقي تكميل شده باشد. گنبد جبليه را "گنبد گبري" هم ناميده‌اند كه بر اين مبنا مي‌توان قدمت بنا را به قبل از اسلام نسبت داد. آنچه از ظاهر اين بنا مشخص است سقف گنبد را از آجر ساخته‌اند و داخل گنبد ظاهرا داراي تزيينات گچبري بوده كه قسمت بالاي آن ريخته و قسمت پايين بنا اگر تزييناتي هم داشته از بين رفته است. مصالح بكار رفته در ديوارها سنگ لاشه با ملات گچ از بيرون و آهك از داخل است. گنبد جبليه در سال ‪ ۱۳۱۶‬هجري شمسي به ثبت آثار ملي رسيد و در سال ‪۱۳۸۳‬ پس از مرمت به گنجينه جبليه(كتيبه‌هاي تاريخي) تبديل شد. از كتيبه‌هاي موجود در اين گنجينه مي‌توان به كتيبه مسجد آبدر اشكان رابر بافت اشاره كرد. اين كتيبه يكي از قديمي‌ترين كتيبه‌هاي موجود در اين گنجينه است كه مربوط به بناي يادبود يك مسجد در ارتفاعات شمال شهر رابر آبادي آبدر اشكان (اشكون) واقع در شهرستان بافت است. اين كتيبه بر روي قطعه سنگي طبيعي و به خط كوفي اجرا شده و مضمون آن به اين شرح است: امر ببنا هذالمسجد يحيي بن عبدالله بن يوسف في سنته خمسه عشرين و اربع مائه غفرالله له. كوچكترين سنگ قبر كشف شده در استان كرمان نيز در اين گنجينه نگهداري مي‌شود. اين سنگ در سال ‪ ۱۳۷۷‬توسط احمد ايلاقي كشاورز دهستان قائم‌آباد كشف و تحويل سازمان ميراث فرهنگي استان كرمان شد. اين سنگ با ابعاد ‪ ۲۶‬در ‪ ۲۲‬سانتيمتر و كتيبه آن شامل دو بخش است. يكي نوار حاشيه‌اي و ديگري نوشتار وسط كه در يك كادر قرار گرفته است. حاشيه كتيبه كه شروع آن از قسمت پايين گوشه سمت راست است شامل آيه ‪ ۱۸‬و بخشي از آيه ‪ ۱۹‬سوره مباركه آل عمران است. در پايان كتيبه در قسمت سمت چپ نام متوفي و سال وفات در يك كادر محرابي شكل قرار گرفته است بدين مضمون: هذا قبر العبد الضعيف المحتاج الي رحمت الله ابي جعفر احمد بن حمزه بن علي غفارالله ان توفي في جمادي الاخر سنه الحدي و اربعين و خمسه مابه. چنانكه از كتيبه سنگ بر مي‌آيد تاريخ وفات متوفي سال ‪ ۵۴۱‬هجري قمري است. در ميان سنگ قبرهاي موجود در گنجينه جبليه سنگ قبر ميرزا آقاخان، پسر ميرزا احمد علي خان وزيري نويسنده تاريخ كرمان نيز به چشم مي‌خورد. به گفته دكتر باستاني پاريزي مورخ معاصر كرماني، وي در امر تاليف كتاب تاريخ كرمان با پدرش همكاري داشته است. متن سنگ قبر وي به اين مضمون است: وفات مرحوم مغفور آقاي ميرزا آقاخان خلف مرحوم ميرزا احمدعلي خان وزيري طاب ثراه به تاريخ شهر شوال سنه ‪.۱۳۱۷‬ در بين وقف نامه‌هاي سنگي موجود در گنجينه جبليه، كتيبه وقف آتشكده روستاي قناتغستان نيز جالب توجه است. اين وقف نامه بعد از تخريب آتشكده، توسط كارشناسان سازمان ميراث فرهنگي استان كرمان به اين سازمان منتقل شد و هم‌اكنون در اين گنجينه نگهداري مي‌شود. اين وقف نامه مربوط به سال ‪ ۱۲۸۲‬هجري قمري است.

کاربران در حال دیدن موضوع: 1 نفر (0 عضو و 1 مهمان)