قدیمی 21-06-2011, 10:38 AM   #1
Magnum
(کاربر طلایی)
 
Magnum آواتار ها
 
تاریخ عضویت: Mar 2011
نوشته ها: 512
Leaf Green زيلو


زيلو

زیلو از زیراندازها و بافته‌های روستایی ایران است که در مناطق گرم ایران به ویژه یزد و میبد بافته می‌شود و قدیمی‌ترین زیلوی یافت شده در ایران، زیلویی است که اکنون در مسجد جامع میبد قرار دارد که در سال 808 هجری قمری بافته شده است. زیلوبافی از صنایع دستی روستایی معمول در میبد است که تا چند سال قبل صدها خانوار از بافتن آن امرار معاش می‌‌کردند اما در حال حاضر تعداد اندکی از بافندگان سنتی این رشته در میبد باقی مانده اند.

به جز زیلویی که قدیمی‌ترین زیلوی ایرانی به شمار می‌رود، زیلوهای منحصر به فرد و تاریخی دیگری نیز در اماکن متبرک این شهر و دیگر مناطق گرم کشور یافت شده که از میان آنها می‌توان به زیلوهای موره در خانقاه «بیداخوید» متعلق به 927 و 930 هجری قمری و تکه زیلوی مسجد شاه ولی تفت متعلق به 963 هجری قمری اشاره کرد. زیلو هرچند به ظاهر یک فرش نخی ساده است اما بررسی فنون و تکنیک بافت آن نشان می‌‌دهد که فرهنگی غنی در پس هر تار و پود آن نهفته است. زیلو در نقش و بافت شباهت بسیاری به حصیر دارد و همانند حصیر یکی از موارد استفاده آن در مساجد، مصلی و اماکن متبرکه است. کارشناسان احتمال می‌‌دهند که زیلو بافی تکامل شیوه بافت حصیر باشد یا اینکه بافندگان آن از شیوه بافت حصیر بهره برده اند.



به هرحال زیلو از کهنترین فراورده‌های دست بافته است که دیرینگی آن را پیش از برآمدن اسلام می‌‌دانند. اما در این نکته که خاستگاه این نوع بافته و محل شکل گیری آن کجا است، اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد. میبدی‌ها زیلو را از بافته‌های بومی خود می‌‌دانند و عقیده دارند این بافته ایرانی حاصل تفکر و خلاقیت مردم این خطه است.

حتی اگر بخواهیم این تعلق را نفی کنیم، ارتباط و تشابه بسیاری که میان شئونات زندگی مردم و نقوش این بافته‌ها وجود دارد نشان می‌‌دهد که دیر زمانی است میبدی‌ها با آن آشنایی کامل دارند و حداقل در شیوه بافت آن دخل و تصرفاتی کرده اند. از پیشینه زیلو در میبد مدرک مستندی در دست نیست، اما بقایایی از زیلوی بافت میبد در مسجد جامع این شهر قرار دارد که تاریخ 808 هجری قمری را نشان می‌‌دهد. همچنین در مسجد شاه ولی تفت زیلویی موجود است که نام شمس الدین قطب الدین میبدی بر آن دیده می‌شود و تاریخ 963 هجری بر آن بافته شده است.

برخی از ایرانگردان خارجی نیز در سفرنامه‌های خود از زیلوی میبد یاد کرده اند. سر پرسی سایکس، نماینده نظامی انگلیس در ایران به هنگام عبور ازمیبد می‌‌نویسد:«این گلیم‌های قرمز بافت میبد از شهرت خاصی برخوردار است...» و مرادش از گلیم همین زیلو است. زیرا گلیم بافی در میبد مرسوم نبوده است و اطلاق گلیم به زیلو از نظر تشابهی است که بین بافت این دو وجود دارد.

تار و پود زیلو از نخ پنبه است و در اندازه‌های 3 × 4 و 2 × 3 بافته می‌شود. زیلو از نظر کاربرد به 3 نوع تقسیم شده است که معمولاً تفاوت ظاهری آن در نوع رنگ‌هایی است که انتخاب می‌کنند. زیلوهایی که به رنگ آبی و قرمز می‌‌بافند و به زیلوی جوهری شهرت دارد از نامرغوب‌ترین و ارزان قیمت‌ترین زیلوها است. مرغوب تین نوع زیلو «تفتال» نام دارد که به رنگ سبز و نارنجی است.

مواد اولیه بافت زیلو


مواد خام زیلو نخ و پنبه است که در سال‌های گذشته در محل کشت و توسط دستگاه‌های نخ ریسی دستی ریسیده می‌‌شد. این نخ در اصطلاح «نخ رسمی» نام داشت و زیلویی که با آن بافته می‌‌شد دارای ظرافت کمتری بود اما استحکم بیشتری داشت. از دهه 40 به بعد، پس از تأسیس کارخانجات متعدد نخ ریسی در شهرستان یزد، استفاده از نخ‌های کارخانه‌ای رواج یافت. در گویش محلی تار و پود زیلو را تونه و پوکار می‌گویند. تونه نیازی به رنگ آمیزی ندارد ولی برای استحکام بیشتر باید تابیده شود. برای بافت زیلو حداقل 2 نفر لازم است که یک نفر استاد و دیگری شاگرد یا پنجه زن است. کار استاد نقش انداختن و پود کشیدن است. اغلب زیلو بافان پس از بافت زیلو آن را به فروشندگان می‌‌فروشند، بنابر این به بسته بندی خاصی نیاز ندارند.

Magnum آنلاین نیست.   پاسخ با نقل قول
قدیمی 21-06-2011, 10:40 AM   #2
Magnum
(کاربر طلایی)
 
Magnum آواتار ها
 
تاریخ عضویت: Mar 2011
نوشته ها: 512
SearchBtn زيلو، زاييده كوير


زيلو، زاييده كوير

زيلو يكي از قديمي‌ترين دستبافته‌هاي ايرانيان است كه بيشتر در مناطق گرم از آن استفاده مي‌كردند و مركز توليد آن شهرهاي كويري يزد و ميبد است. قديمي‌ترين زيلوي موجود كه اكنون در موزه زيلو در ميبد نگهداري مي‌شود متعلق به سال 808 قمري است كه «علي بيدي ابن حاج ميبدي» با طرح محرابي آن را بافته است.

همين‌طور زيلوهاي منحصر به فرد و تاريخي ديگري نيز در اماكن متبرك اين شهر يافت شده كه از ميان آنها مي‌توان به زيلوي موزه‌اي در خانقاه «بيداخويد» متعلق به 927 و 930 هجري قمري و تكه زيلوي مسجد شاه ولي تفت متعلق به سال 963 هجري قمري اشاره كرد.

زيلو يك فرش نخي ساده و در نقش و بافت شباهت زيادي به حصير دارد كه در اماكن زيارتي استفاده مي‌شود. تار و پود زيلو از پنبه است. زيلو از نظر كاربرد به 3 نوع تقسيم شده است كه معمولاً تفاوت ظاهري آن در نوع رنگ‌هايي است كه انتخاب مي‌كنند. زيلوهايي كه به رنگ آبي و قرمز مي‌‌بافند و به زيلوي جوهري شهرت دارد از نامرغوب‌ترين و ارزانقيمت‌ترين زيلوهاست.




مرغوب‌ترين نوع زيلو «تفتال» نام دارد كه به رنگ سبز و نارنجي و نقوش رايج در زيلو پرت توره، زلفگ، بندگ، بافنگ، ركنه دوي(ركن الديني)، هشت پركوچك، بند رومي، گره، كليد و هشت پر بزرگ است.

مواد خام زيلو نخ و پنبه است كه در سال‌هاي گذشته در محل كشت و توسط دستگاه‌هاي نخ‌ريسي دستي ريسيده مي‌‌شد. اين نخ در اصطلاح «نخ رسمي» نام داشت و زيلويي كه با آن بافته مي‌‌شد داراي ظرافت كمتري بود اما استحكام بيشتري داشت.

از دهه 40 به بعد، پس از تاسيس كارخانجات متعدد نخ‌ريسي در شهرستان يزد، استفاده از نخ‌هاي كارخانه‌اي رواج يافت. در گويش محلي تار و پود زيلو را تونه و پوكار مي‌گويند. تونه نيازي به رنگ آميزي ندارد ولي براي استحكام بيشتر بايد تابيده شود. براي بافت زيلو حداقل دو نفر لازم است كه يك نفر استاد و ديگري شاگرد يا پنجه‌زن است. كار استاد نقش‌انداختن و پودكشيدن است. اغلب زيلوبافان پس از بافت زيلو، آن را به فروشندگان مي‌‌فروشند، بنابراين به بسته‌بندي خاصي نياز ندارند.

امروزه در بخش شرقي كاروانسراي شاه عباسي در شهر ميبد موزه زيلو راه‌اندازي شده است كه علاوه بر نمايش زيلوهاي قديمي با طرح‌هاي متفاوت، دار زيلوبافي قديمي نيز در قسمتي از آن نصب شده و يكي از باقيماندگان هنر زيلوبافي به صورت زنده به بافت آن مشغول است.

Magnum آنلاین نیست.   پاسخ با نقل قول
پاسخ

برچسب ها
گردش, گردشگري, درباره طبيعت, زيلو, طبيعت, طبيعت و توريسم, طبيعت گردي


کاربران در حال دیدن موضوع: 1 نفر (0 عضو و 1 مهمان)
 
ابزارهای موضوع
نحوه نمایش

مجوز های ارسال و ویرایش
شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
شما نمیتوانید فایل پیوست در پست خود ضمیمه کنید
شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید

BB code هست فعال
شکلک ها فعال است
کد [IMG] فعال است
کد HTML غیر فعال است

انتخاب سریع یک انجمن

War Dreams    Super Perfect Body    Scary Nature    Lovers School    Winner Trick    Hi Psychology    Lose Addiction    Survival Acts    The East Travel    Near Future Tech    How Cook Food    Wonderful Search    Discommend

Book Forever    Electronic 1    Science Doors    The Perfect Offers    Trip Roads    Travel Trip Time    Best Games Of    Shop Instrument    Allowedly


All times are GMT. The time now is 12:55 PM.


کپی رایت © 1388 . کلیه حقوق برای وبگاه حرف روز محفوظ است