درباره جنگل های ایران - طبیعت و توریسم (طبیعت ایران و جهان، نقاط دیدنی، گردشگری)؛

nashenas · 12-02-2011, 04:36 PM

جنگل‌های ایران

بیشتر جنگل‌های ایران، در نواحی شمالی این کشور و جنوب دریای خزر جای دارند. این مناطق جنگلی دارای آب و هوای معتدل شرجی می‌باشند و از شرق استان اردبیل تا استان خراسان شمالی کشیده شده‌اند و در این امتداد، سه استان گیلان، مازندران و گلستان را دربر می‌گیرند. رشته کوه البرز که بلندترین رشته کوه خاورمیانه است، همچون دیواری در مقابل رطوبت ناشی از دریای خزر ایستاده ایستاده و مانع نفوذ آنها به نواحی مرکزی ایران می‌شود؛بنابراین این ابرها مجبور به بارش در نواحی شمالی می‌شوند و نواحی مرکزی خشک و بیابانی می‌شوند.

جنگل‌های ایران بر روی هم ۳٬۴۰۰٬۰۰۰ یا سه میلیون و چهار صد هزار هکتار جنگل در دامنه‌های شمالی کوه‌های البرز و استان‌های ساحلی دریای خزر وجود دارد. مساحت جنگل‌های دیگر که پراکنده درسایر نقاط کشور می‌باشند تا سه میلیون هکتار است. از این جنگلها تنها ۱، ۳ میلیون هکتار برای بهره برداری صنعتی قابل استفاده‌است، بقیه جنگل‌ها به سبب کمبود در نگاهداری درست و یا آسیب‌های طبیعی مورد بهره برداری نیستند. براساس اسناد و مدارک موجود، ایران از زمان باستان تا آغاز قرن هیجدهم دارای جنگل‌های بسیار و گوناگون بود. پهنه جنگل‌های موجود در ایران با مرزهای کنونی در زمان هخامنشیان به بیش از ۱۶ میلیون هکتار می‌رسید. از بین بردن جنگل‌های ایران از زمان حمله مغول آغاز گشت و به ویژه در سه قرن گذشته به بالاترین مرتبه خود رسید. در زمان قاجار بین سالهای ۱۲۸۱ و ۱۲۹۱ نزذیک به ۱۳۰ هزار تن ذغال چوب از بریدن درختان جنگلی ایران تولید شد و به خارج از کشور صادر شد.

ملی کردن جنگل‌ها و مراتع

بدین سبب ملی کردن جنگلها و مراتع و ملی کردن آب‌های کشور سرمایه‌های طبیعی و ثروت ایران در برنامه دولت قرار گرفت.

در ۶ بهمن ۱۳۴۱ در چهار چوب منشور انقلاب سفید جنگل‌های ایران ملی اعلام شد. بر اساس اصل دوم انقلاب شاه و مردم جنگل‌های ایران که آن‌ها را معادن طلای سبز لقب داده‌اند و مراتع کشور ملی شد و با این نزدیک یه ۱۲۰ میلیون هکتار جنگل‌های و مراتع کشور برای بهره برداری ملی در اختیار دولت قرار گرفت. در پهنه‌ای (مساحتی) نزدیک یه ۲۸، ۰۰۰ هکتار جنگل‌های مصنوعی ایجاد شد. بیش از ۵، ۰۰۰ هکتار فضای سبز دور شهرهای بزرگ ویا پارک‌های جنگلی بیشماری در منطقه‌های گوناگون کشور به وجود آمد. برنامه‌های گسترده‌ای در باره زنده کردن دوباره منابع جنگلی و حفاظت خاک و مهار کردن شن‌های روان و جلوگیری از پرشدن مخزن‌های سدها، جلوگیری از پیشرفت کویر و واپس راندن آن از راه نهال کاری کویری در ایران پیاده شد.

پهنه چراگاه‌های ایران در سال ۱۳۴۰ به هجده میلیون هکتار می‌رسید. که هشت میلیون آن مرتع‌های عادی و ده میلیون آن بیشه زارهایی که با کم و بیش با درخت بودند. این چراگاه‌ها تنها برای چرای نیمی از دام‌های کشور بسنده می‌کرد و نه بیشتر. در جهار چوب اصل دوم یعنی ملی کردن جنگل‌ها و مراتع برنامه‌های همانندی برای چراگاه‌ها و مراتع کشور و به کارگرفتن شیوه‌های نوین مرتع داری از راه بررسی و آگاهی و شناخت منابع گیاهی، پژوهش‌های اقلیمی، گردآوری نمونه‌های نباتی و بررسی نیروی نهفته در مرتع‌ها برنامه ریزی و اجرا شد. در چهارچوب این اصل انقلاب سفید تا سال ۱۳۵۷ بیش از چهار هزار نفر نیروی محافظ منابع طبیعی و جنگل‌ها و مراتع بودند.

بر اساس آمار تا پایان ۱۳۵۵ خورشیدی پروژه‌های جنگل داری ۶۱۵ هزار هکتار از ۳۰۰ هزار هکتار جنگل‌های قابل بهره برداری شمال کشور را شامل شده‌است. نزدیک ۳۹ هزار هکتار در ایران جنگل کاری شده و در زمینه ایستا کردن شن‌های روان مساحتی بیش از ۸۰۰ هزار هکتار نهال کاری شده‌است. پروژه ایستا کردن شن‌های روان برای نخستین بار در حارث آباد سبزوار در سال ۱۳۴۴ خورشیدی اجرا شد و پس از نه سال سرزمین پهناوری در کناره کویر به جنگلی سر سبز و زیبا از درختان تنومند تاغ برگردانیده شد.

ناحیه‌های جنگل‌های ایران

جنگل‌های ایران در پنج ناحیه پخش می‌باشند. ایران در بین ۵۶ کشور دارای جنگل در جهان مقام چهـل و پنجم را دارا می‌باشد.

ناحیه دریای مازندران

این ناحیه نوار سبز شمال کشور در مازندران است. منطقه هیرکانی دارای آب و هوای مرطوب بوده و متأثر از دریای مازندران می‌باشد.این منطقه از آستارا در گیلان آغاز شده و تا ارتفاعات بجنورد در خراسان شمالی ادامه می‌یابد. اصلی‌ترین درختان این جنگلها پهن برگ هستند. تعداد اندکی از درختان سوزنی برگ نیز در این جنگلها یافت می‌شوند. مهم‌ترین جوامع جنگلی در این بخش از ایران در زیر آمده‌اند:

1. بلوط-شمشادستان
2. بلوط-ممرزستان و انجیلی- ممرزستان
3. راشستان
4. لور- اوری استان

البته جوامع دیگری نیز بصورت فرعی یافت می‌شوند مانند:

1. افرا- ازادستان
2. توسکاستان
3. ارس استان

ناحیه ایران و تورانی

ناحیه ایران و تورانی در مرکز ایران پراکنده شده‌اند. استان خراسان در این ناحیه از پوشش‌های گیاهی ایران قرار می‌گیرد. استان خراسان حدود ۵/۱ سطح کشور ایران را دارا است ولی ۳/۱ این استان را کویر و بیابان می‌پوشاند. اصلی‌ترین تیپ‌های گیاهی در این استان عبارت‌اند از:

1. پسته و بادام
2. ارس
3. درمنه و گون
4. تاغ

البته جنگل کاری‌های وسیعی از گونه تاغ نیز در این استان انجام شده‌است.

ناحیه زاگرس

ناحیه زاگرس به جنگلهای بلوط غرب کشور گفته می‌شود. درخت اصلی در این جنگلها بلوط است. آب و هوای زاگرس به سبب قرار داشتن در کنار آب و هوای‌های مختلف همانند ایران-تورانی و صحرا-سندی، گرمسیری و همچنین تأثیر پذیری از سیکلون‌های آناتولی و دریای سیاه بسیار گوناگون است.

درختان اصلی بلوط در این جنگلها عبارت‌اند از: Q. persica,Q.infectoria, Q.libani, Q.magnosqumata از جهت گسترش درحت بلوط ایرانی یا Q.persica بیشترین سطح را دارا است.

ناحیه خلیج فارس

ناحیه خلیج فارس در نوار ساحلی جنوب پراکنده می‌باشند. این جنگلها به دو بخش خلیج فارس و دریای عمان تقسیم می‌شود. درختان بخش خلیج فارس بیشتر کنار- کهور و درخت نمای نخل است. در صورتی که درختان آکاسیا در بحش دریای عمان اصلی تر است. البته درختان حرا و چندل نیز در فاصله دریا و ساحل در بعضی نقاط مانند بندر خمیر- لافت و قشم -سیریک دیده می‌شود.

ناحیه ارسبارانی

ناحیه متشکل از گونه‌های نادر و منحصر به فرد می‌باشند.

12-02-2011, 04:36 PM	#1
nashenas (کاربر تازه وارد) تاریخ عضویت: Feb 2011 نوشته ها: 4	درباره جنگل های ایران جنگل‌های ایران بیشتر جنگل‌های ایران، در نواحی شمالی این کشور و جنوب دریای خزر جای دارند. این مناطق جنگلی دارای آب و هوای معتدل شرجی می‌باشند و از شرق استان اردبیل تا استان خراسان شمالی کشیده شده‌اند و در این امتداد، سه استان گیلان، مازندران و گلستان را دربر می‌گیرند. رشته کوه البرز که بلندترین رشته کوه خاورمیانه است، همچون دیواری در مقابل رطوبت ناشی از دریای خزر ایستاده ایستاده و مانع نفوذ آنها به نواحی مرکزی ایران می‌شود؛بنابراین این ابرها مجبور به بارش در نواحی شمالی می‌شوند و نواحی مرکزی خشک و بیابانی می‌شوند. جنگل‌های ایران بر روی هم ۳٬۴۰۰٬۰۰۰ یا سه میلیون و چهار صد هزار هکتار جنگل در دامنه‌های شمالی کوه‌های البرز و استان‌های ساحلی دریای خزر وجود دارد. مساحت جنگل‌های دیگر که پراکنده درسایر نقاط کشور می‌باشند تا سه میلیون هکتار است. از این جنگلها تنها ۱، ۳ میلیون هکتار برای بهره برداری صنعتی قابل استفاده‌است، بقیه جنگل‌ها به سبب کمبود در نگاهداری درست و یا آسیب‌های طبیعی مورد بهره برداری نیستند. براساس اسناد و مدارک موجود، ایران از زمان باستان تا آغاز قرن هیجدهم دارای جنگل‌های بسیار و گوناگون بود. پهنه جنگل‌های موجود در ایران با مرزهای کنونی در زمان هخامنشیان به بیش از ۱۶ میلیون هکتار می‌رسید. از بین بردن جنگل‌های ایران از زمان حمله مغول آغاز گشت و به ویژه در سه قرن گذشته به بالاترین مرتبه خود رسید. در زمان قاجار بین سالهای ۱۲۸۱ و ۱۲۹۱ نزذیک به ۱۳۰ هزار تن ذغال چوب از بریدن درختان جنگلی ایران تولید شد و به خارج از کشور صادر شد. ملی کردن جنگل‌ها و مراتع بدین سبب ملی کردن جنگلها و مراتع و ملی کردن آب‌های کشور سرمایه‌های طبیعی و ثروت ایران در برنامه دولت قرار گرفت. در ۶ بهمن ۱۳۴۱ در چهار چوب منشور انقلاب سفید جنگل‌های ایران ملی اعلام شد. بر اساس اصل دوم انقلاب شاه و مردم جنگل‌های ایران که آن‌ها را معادن طلای سبز لقب داده‌اند و مراتع کشور ملی شد و با این نزدیک یه ۱۲۰ میلیون هکتار جنگل‌های و مراتع کشور برای بهره برداری ملی در اختیار دولت قرار گرفت. در پهنه‌ای (مساحتی) نزدیک یه ۲۸، ۰۰۰ هکتار جنگل‌های مصنوعی ایجاد شد. بیش از ۵، ۰۰۰ هکتار فضای سبز دور شهرهای بزرگ ویا پارک‌های جنگلی بیشماری در منطقه‌های گوناگون کشور به وجود آمد. برنامه‌های گسترده‌ای در باره زنده کردن دوباره منابع جنگلی و حفاظت خاک و مهار کردن شن‌های روان و جلوگیری از پرشدن مخزن‌های سدها، جلوگیری از پیشرفت کویر و واپس راندن آن از راه نهال کاری کویری در ایران پیاده شد. پهنه چراگاه‌های ایران در سال ۱۳۴۰ به هجده میلیون هکتار می‌رسید. که هشت میلیون آن مرتع‌های عادی و ده میلیون آن بیشه زارهایی که با کم و بیش با درخت بودند. این چراگاه‌ها تنها برای چرای نیمی از دام‌های کشور بسنده می‌کرد و نه بیشتر. در جهار چوب اصل دوم یعنی ملی کردن جنگل‌ها و مراتع برنامه‌های همانندی برای چراگاه‌ها و مراتع کشور و به کارگرفتن شیوه‌های نوین مرتع داری از راه بررسی و آگاهی و شناخت منابع گیاهی، پژوهش‌های اقلیمی، گردآوری نمونه‌های نباتی و بررسی نیروی نهفته در مرتع‌ها برنامه ریزی و اجرا شد. در چهارچوب این اصل انقلاب سفید تا سال ۱۳۵۷ بیش از چهار هزار نفر نیروی محافظ منابع طبیعی و جنگل‌ها و مراتع بودند. بر اساس آمار تا پایان ۱۳۵۵ خورشیدی پروژه‌های جنگل داری ۶۱۵ هزار هکتار از ۳۰۰ هزار هکتار جنگل‌های قابل بهره برداری شمال کشور را شامل شده‌است. نزدیک ۳۹ هزار هکتار در ایران جنگل کاری شده و در زمینه ایستا کردن شن‌های روان مساحتی بیش از ۸۰۰ هزار هکتار نهال کاری شده‌است. پروژه ایستا کردن شن‌های روان برای نخستین بار در حارث آباد سبزوار در سال ۱۳۴۴ خورشیدی اجرا شد و پس از نه سال سرزمین پهناوری در کناره کویر به جنگلی سر سبز و زیبا از درختان تنومند تاغ برگردانیده شد. ناحیه‌های جنگل‌های ایران جنگل‌های ایران در پنج ناحیه پخش می‌باشند. ایران در بین ۵۶ کشور دارای جنگل در جهان مقام چهـل و پنجم را دارا می‌باشد. ناحیه دریای مازندران این ناحیه نوار سبز شمال کشور در مازندران است. منطقه هیرکانی دارای آب و هوای مرطوب بوده و متأثر از دریای مازندران می‌باشد.این منطقه از آستارا در گیلان آغاز شده و تا ارتفاعات بجنورد در خراسان شمالی ادامه می‌یابد. اصلی‌ترین درختان این جنگلها پهن برگ هستند. تعداد اندکی از درختان سوزنی برگ نیز در این جنگلها یافت می‌شوند. مهم‌ترین جوامع جنگلی در این بخش از ایران در زیر آمده‌اند: 1. بلوط-شمشادستان 2. بلوط-ممرزستان و انجیلی- ممرزستان 3. راشستان 4. لور- اوری استان البته جوامع دیگری نیز بصورت فرعی یافت می‌شوند مانند: 1. افرا- ازادستان 2. توسکاستان 3. ارس استان ناحیه ایران و تورانی ناحیه ایران و تورانی در مرکز ایران پراکنده شده‌اند. استان خراسان در این ناحیه از پوشش‌های گیاهی ایران قرار می‌گیرد. استان خراسان حدود ۵/۱ سطح کشور ایران را دارا است ولی ۳/۱ این استان را کویر و بیابان می‌پوشاند. اصلی‌ترین تیپ‌های گیاهی در این استان عبارت‌اند از: 1. پسته و بادام 2. ارس 3. درمنه و گون 4. تاغ البته جنگل کاری‌های وسیعی از گونه تاغ نیز در این استان انجام شده‌است. ناحیه زاگرس ناحیه زاگرس به جنگلهای بلوط غرب کشور گفته می‌شود. درخت اصلی در این جنگلها بلوط است. آب و هوای زاگرس به سبب قرار داشتن در کنار آب و هوای‌های مختلف همانند ایران-تورانی و صحرا-سندی، گرمسیری و همچنین تأثیر پذیری از سیکلون‌های آناتولی و دریای سیاه بسیار گوناگون است. درختان اصلی بلوط در این جنگلها عبارت‌اند از: Q. persica,Q.infectoria, Q.libani, Q.magnosqumata از جهت گسترش درحت بلوط ایرانی یا Q.persica بیشترین سطح را دارا است. ناحیه خلیج فارس ناحیه خلیج فارس در نوار ساحلی جنوب پراکنده می‌باشند. این جنگلها به دو بخش خلیج فارس و دریای عمان تقسیم می‌شود. درختان بخش خلیج فارس بیشتر کنار- کهور و درخت نمای نخل است. در صورتی که درختان آکاسیا در بحش دریای عمان اصلی تر است. البته درختان حرا و چندل نیز در فاصله دریا و ساحل در بعضی نقاط مانند بندر خمیر- لافت و قشم -سیریک دیده می‌شود. ناحیه ارسبارانی ناحیه متشکل از گونه‌های نادر و منحصر به فرد می‌باشند. ویرایش توسط parastu : 16-02-2011 در ساعت 05:01 PM

کاربران در حال دیدن موضوع: 1 نفر (0 عضو و 1 مهمان)