تشخیص سن و جنسیت ماهی - طبیعت و توریسم (طبیعت ایران و جهان، نقاط دیدنی، گردشگری)؛

kodiak · 29-06-2011, 06:07 PM

تشخیص سن و جنسیت ماهی

در مقاله ایی از آقایان دکتر شمید و دکتر کوهلر از مرکز بیولوژی دانشگاه ورزبزرگ میخوانیم: تشخیص جنسیت ماهیان بالغ از طریق خصوصیات ثانویه جنسی امکان پذیر است.

آقای دکتر فیلیپ ماندی متخصص برجسته بین المللی در رشته بیولوژی اقیانوسها از دانشگاه جمز کوک که از طریق کمسیون معتبر فولبیرگت از امریکا برای ادامه تحقیقات در مورد تعیین جنسیت ماهیهای سواحل مرجانی دعوت شد چنین بیان میکند:

جنسیت پرندگان و جانوران خون گرم چیزیست که از ابتدا ، در هنگام لقاح و بوجود آمدن جنین تعیین میشود اما تعیین جنسیت در مورد ماهیها چیزیست که به مراتب پیچیده تر است. شرایط محیطی رابطه ایی مستقیم در ژنهای ماهیان دارد و در تعیین جنسیت ماهی اثرگذار است و حتی بعضی از گونه های ماهی قابلیت این را دارند که جنسیتشان را از نر به ماده و بالعکس تغییر دهند. در ادامه دکتر مودی توضیح میدهد که: بچه ماهیها اکثرأ به جاهایی متفرق می شوند که با زادگاه شان کاملا متفاوت است. به همین لحاظ توانایی تعیین جنسیت، ابتدا در محیطی که بعد از مهاجرت و پراکندگی به آن رسیده اند برای بقای نسلشان کاملا حیاتی میباشد.

خانم دکتر سونیا کاروسDr : Svenia Krause از مدرسه عالی دامپزشکی هانوور

در قسمتی از پایان نامه دکترای خود در مورد سونوگرافی و چگونگی بررسی اعضا داخلی کپور Cyprinus carpio چنین می گوید:

در اکثر ماهیانی که به صورت اقتصادی از آنها استفاده میگردد، خصوصیات ثانویه جنسی کاملا مشخصی وجود ندارد به همین خاطر سونوگرافی شاخص تشخیص صحیح جنسیت و تعیین وضعیت اعضای جنسی آن است.

چنانچه بخواهیم عمیقتر در این مقوله مطالعه کنیم و به خصوصیات ژنتیکی و ژنوتایپ ماهیها بپردازیم به موارد جالب دیگری بر میخوریم و به کروموزومهای جنسی ماهیها که با کروموزومهای پرندگان وجانوران خون گرم کمی فرق داشته رسیده که از موضوع ما کمی دورشده وبه همین دلیل به آن نمیپردازیم.

اگر دقت کرده باشید در متن بالا در مورد دو موضوع بحث شد که دو مقوله متفاوت اما مرتبط به هم هستند.

1- تعیین جنسیت

2- تشخیص جنسیت

تشخیص جنسیت ماهی تا حدی که برای یک ماهیگیر لازم باشد، چون نه به آزمایشگاه های مجهز و نه به وسایل آنچنانی دسترسی دارد تنها به مدد مطالعه امکانپذیر است و البته میزان صحت آن هم بالا نیست.

در ویکی پدیا در مورد سوف حاجی طرخان چنین میخوانیم:

تشخیص نر یا ماده این ماهی در فصلی به غیر از فصل تخمریزی خیلی آسان نیست. قرمزی رنگ بدن ماهیهای نر از ماده بیشتر است و ماهیهای نر بزرگتر از ماده ها هستند.

مشکل اول: از کجا بفهمیم ماهی صید شده ما ماهی بالغیست ؟

مشکل دوم: آیا ماهی بالغ دیگری نیز در اختیار داریم تا آنرا مقایسه کنیم ؟

در مورد کولی میخوانیم که :

تفاوتهای جنسی در این ماهیها ابتدا در ماهیهای بالغ قابل مشاهده است.

ماهیهای ماده دارای شکمی برآمده تر هستند.

تعیین جنسیت اردک ماهی خارج از زمان تخم ریزی چیزی نزدیک به غیر ممکن است.

نرها کمی کوچکتر از ماده ها هستند. اما این نکته هم زمانی که شما یک اردک ماهی 45 الی 50 سانتی در دست دارید به تشخیص جنسیت ماهی کمک چندانی نمیکند.

روی پشت نرها در زمان تخم ریزی جوشهایی به نام جوشهای زمان تخم ریزی مشاهده میشود، ماهیهای ماده در این زمان دارای شکمی برآمده هستند.

جوشهای زمان تخم ریزی در مورد بعضی از کپورسانان دیگر مثل ماهی سیم نیز صادق است.

و اما برای تخمین سن حیوانات میتوان از مشخصات مختلف بدن آنها تا حدی که تغییرات آن در طی زمان شناخته شده است، مثل مقدار رشد سالیانه یا اندازه بدن ، طول بال و از این قبیل استفاده کرد.

هرچند تخمین سنی حیوانات غالبا دقیق نیست ولی این تنها راه دامپزشکان و زیست شناسان است.

از روشهای مختلف تخمین سن حیوانات میتوان از موارد ذیل نام برد.

اندازه گیری طول و وزن:

در حیوانات جوان یا به عباراتی در حال رشد با در نظر گرفتن نتیجه این اندازه گیری ها که میتواند طول بدن یا عضو بخصوصی مثل بال یا منغار باشد و مقایسه آن با ارقام متوسط بدست آمده از مطالعات قبلی، سن آنها را حدس زد.

توجه د اشته باشید که در این روش میباید اطلاعات مرجعی از حیوان مورد نظر موجود باشد.

رشد اکثر خزندگان و ماهیها در طول حیات ادامه داشته و به همین خاطر طول بدن آنها با سنشان رابطه مستقیم دارد.

تخمین سن از طریق بررسی دندانها:

به دلیلی رشد تقریبا یکنواخت دندانها در حیوانات خون گرم (جوندگان ) و همچنین سائیدگی تقریبا یکنواخت آنها.

تخمین سن اسب از طریق دندانها مثال خیلی ساده ایی از این روش است.

تخمین سن از طریق استخوانها,

تخمین سن از طریق اندازه گیری عدسی چشم,

تخمین سن از طریق پر پرندگان(حداقل در مورد پرندگان جوان),

تخمین سن از طریق حلقه های موجود در شاخ نشخوار کنندگان، منشعبات شاخی در آهو، گوزن و اینگونه جانوران و روشهای دیگری که ما را از موضوع دور میکند.

و اما تشخیص سنی ماهی:

حدس زدن سن ماهیها در مخزن کنترل شده پرورش ماهی کار سختی نیست.

تشخیص ماهی پارسال از ماهی امسال احتیاجی به شناخت روشهای آن ندارد.

اما برای تشخیص سن ماهیهای دیگر حدس میزنم، فکر میکنم و شاید روشهای مناسبی نیستند.

برای تشخیص سن ماهی میتوانیم از روشهای زیر نام ببریم.

روش اول و در عین حال ساده ترین روش پولک ماهی است.

اگر به پولک ماهی ها دقت کرده باشید، علاوه بر گوناگونی در شکل و اندازه و رنگ در گونه های مختلف به مورد دیگری هم بر میخوریم و آن آنولی یا الگوی دایره دایره ایی میباشد که گاهی به راحتی و گاهی به کمک زره بین یا ادوات دیگر قابل تشخیص است.

پولک کوسه ماهی

پولک شانه ایی

پولک گرد

گاهی برای تشخیص این الگو میباید از روشهای رنگ آمیزی آزمایشگاهی، روشی که برای تشخیص سلولهای مختلف بافتها در آزمایشگاهها بکار میره استفاده کرد.

روند رشد ماهی از بدو بیرون آمدن از تخم ، بسته به شرایط محیطی، حرارات آب و تغذیه، روندی یکنواخت نیست.

در دوران فراوانی غذا و گرمی آب طبیعتا رشد ماهی بیشتر است ولی در فصل سرد و کمبود منابع غذایی سوخت و ساز بدن ماهی کم شده و رشدش کند و حتی متوقف می شود.

تندی وکندی رشد ماهی نشانگر یک دوره طبیعی یا یک سال است و اثراتش را میتوان در پولک ماهی بصورت حلقه های تیره و روشن دید.

این حلقه ها را نیز میتوان در گوش میانی ماهی،عضوی که حفظ تعادل ماهی را بر عهد دارد روی سنگ گوش(اوتولیت،استاتولیت) مشاهده کرد. ( روش دوم )

اوتولیتها در انواع مختلف ماهیها ابعاد مختلفی از چند صدم میلیمتر تا چند میلیمتر دارند.

به همین منوال در استخوان در پوش آبشش ماهی و نیز در استخوانهای ستون فقرات ماهی این حلقه ها قابل مشاهده هستند و از طریق شمارش آن میتوان سن ماهی راتشخیص داد. ( روش سوم )

استخوان آبشش

اسکلت ماهی کپور

استخوانهای ستون فقرات ماهی

برای اینکه ماهیگیر جهت تعیین حدودی سن ماهی که صید کرده دچار دردسر نشود جداولی تهیه شده که نوع واندازه ماهی های قابل صید و همچنین زمان ممنوعیت صید (تولید مثل)ماهی در آن قید شده.

زمان تخمریزی ماهیهایی که در این جدول ذکر شده با زمان تخمریزی آنها در مناطق دیگر با شرایط جوی متفاوت میتواند متفاوت باشد ولی حداقل اندازه این ماهیها همانطور که در مقاله آموزش صحیح هم ذکر گردید چیزیست که به ما کمک میکند تا از گرفتن ماهی تولید مثل نکرده پرهیز کنیم.

بنا بر این تشخیص سن ماهی زنده با این روش امکانپذیر نیست.در این مورد هم جدول حداقل اندازه کمک مناسبی برای ماهیگیر است.

Annuli =حلقه های سالیانه مثل حلقه های تنه درخت

Statolith = Otolithen=سنگ گوش ماهی

Otolithologie =رشته علمی مستقل برای مطالعه و شناخت حیوانات هم خانواده.

29-06-2011, 06:07 PM	#1
kodiak (کاربر طلایی) تاریخ عضویت: Feb 2011 نوشته ها: 501	تشخیص سن و جنسیت ماهی تشخیص سن و جنسیت ماهی در مقاله ایی از آقایان دکتر شمید و دکتر کوهلر از مرکز بیولوژی دانشگاه ورزبزرگ میخوانیم: تشخیص جنسیت ماهیان بالغ از طریق خصوصیات ثانویه جنسی امکان پذیر است. آقای دکتر فیلیپ ماندی متخصص برجسته بین المللی در رشته بیولوژی اقیانوسها از دانشگاه جمز کوک که از طریق کمسیون معتبر فولبیرگت از امریکا برای ادامه تحقیقات در مورد تعیین جنسیت ماهیهای سواحل مرجانی دعوت شد چنین بیان میکند: جنسیت پرندگان و جانوران خون گرم چیزیست که از ابتدا ، در هنگام لقاح و بوجود آمدن جنین تعیین میشود اما تعیین جنسیت در مورد ماهیها چیزیست که به مراتب پیچیده تر است. شرایط محیطی رابطه ایی مستقیم در ژنهای ماهیان دارد و در تعیین جنسیت ماهی اثرگذار است و حتی بعضی از گونه های ماهی قابلیت این را دارند که جنسیتشان را از نر به ماده و بالعکس تغییر دهند. در ادامه دکتر مودی توضیح میدهد که: بچه ماهیها اکثرأ به جاهایی متفرق می شوند که با زادگاه شان کاملا متفاوت است. به همین لحاظ توانایی تعیین جنسیت، ابتدا در محیطی که بعد از مهاجرت و پراکندگی به آن رسیده اند برای بقای نسلشان کاملا حیاتی میباشد. خانم دکتر سونیا کاروسDr : Svenia Krause از مدرسه عالی دامپزشکی هانوور در قسمتی از پایان نامه دکترای خود در مورد سونوگرافی و چگونگی بررسی اعضا داخلی کپور Cyprinus carpio چنین می گوید: در اکثر ماهیانی که به صورت اقتصادی از آنها استفاده میگردد، خصوصیات ثانویه جنسی کاملا مشخصی وجود ندارد به همین خاطر سونوگرافی شاخص تشخیص صحیح جنسیت و تعیین وضعیت اعضای جنسی آن است. چنانچه بخواهیم عمیقتر در این مقوله مطالعه کنیم و به خصوصیات ژنتیکی و ژنوتایپ ماهیها بپردازیم به موارد جالب دیگری بر میخوریم و به کروموزومهای جنسی ماهیها که با کروموزومهای پرندگان وجانوران خون گرم کمی فرق داشته رسیده که از موضوع ما کمی دورشده وبه همین دلیل به آن نمیپردازیم. اگر دقت کرده باشید در متن بالا در مورد دو موضوع بحث شد که دو مقوله متفاوت اما مرتبط به هم هستند. 1- تعیین جنسیت 2- تشخیص جنسیت تشخیص جنسیت ماهی تا حدی که برای یک ماهیگیر لازم باشد، چون نه به آزمایشگاه های مجهز و نه به وسایل آنچنانی دسترسی دارد تنها به مدد مطالعه امکانپذیر است و البته میزان صحت آن هم بالا نیست. در ویکی پدیا در مورد سوف حاجی طرخان چنین میخوانیم: تشخیص نر یا ماده این ماهی در فصلی به غیر از فصل تخمریزی خیلی آسان نیست. قرمزی رنگ بدن ماهیهای نر از ماده بیشتر است و ماهیهای نر بزرگتر از ماده ها هستند. مشکل اول: از کجا بفهمیم ماهی صید شده ما ماهی بالغیست ؟ مشکل دوم: آیا ماهی بالغ دیگری نیز در اختیار داریم تا آنرا مقایسه کنیم ؟ در مورد کولی میخوانیم که : تفاوتهای جنسی در این ماهیها ابتدا در ماهیهای بالغ قابل مشاهده است. ماهیهای ماده دارای شکمی برآمده تر هستند. تعیین جنسیت اردک ماهی خارج از زمان تخم ریزی چیزی نزدیک به غیر ممکن است. نرها کمی کوچکتر از ماده ها هستند. اما این نکته هم زمانی که شما یک اردک ماهی 45 الی 50 سانتی در دست دارید به تشخیص جنسیت ماهی کمک چندانی نمیکند. روی پشت نرها در زمان تخم ریزی جوشهایی به نام جوشهای زمان تخم ریزی مشاهده میشود، ماهیهای ماده در این زمان دارای شکمی برآمده هستند. جوشهای زمان تخم ریزی در مورد بعضی از کپورسانان دیگر مثل ماهی سیم نیز صادق است. و اما برای تخمین سن حیوانات میتوان از مشخصات مختلف بدن آنها تا حدی که تغییرات آن در طی زمان شناخته شده است، مثل مقدار رشد سالیانه یا اندازه بدن ، طول بال و از این قبیل استفاده کرد. هرچند تخمین سنی حیوانات غالبا دقیق نیست ولی این تنها راه دامپزشکان و زیست شناسان است. از روشهای مختلف تخمین سن حیوانات میتوان از موارد ذیل نام برد. اندازه گیری طول و وزن: در حیوانات جوان یا به عباراتی در حال رشد با در نظر گرفتن نتیجه این اندازه گیری ها که میتواند طول بدن یا عضو بخصوصی مثل بال یا منغار باشد و مقایسه آن با ارقام متوسط بدست آمده از مطالعات قبلی، سن آنها را حدس زد. توجه د اشته باشید که در این روش میباید اطلاعات مرجعی از حیوان مورد نظر موجود باشد. رشد اکثر خزندگان و ماهیها در طول حیات ادامه داشته و به همین خاطر طول بدن آنها با سنشان رابطه مستقیم دارد. تخمین سن از طریق بررسی دندانها: به دلیلی رشد تقریبا یکنواخت دندانها در حیوانات خون گرم (جوندگان ) و همچنین سائیدگی تقریبا یکنواخت آنها. تخمین سن اسب از طریق دندانها مثال خیلی ساده ایی از این روش است. تخمین سن از طریق استخوانها, تخمین سن از طریق اندازه گیری عدسی چشم, تخمین سن از طریق پر پرندگان(حداقل در مورد پرندگان جوان), تخمین سن از طریق حلقه های موجود در شاخ نشخوار کنندگان، منشعبات شاخی در آهو، گوزن و اینگونه جانوران و روشهای دیگری که ما را از موضوع دور میکند. و اما تشخیص سنی ماهی: حدس زدن سن ماهیها در مخزن کنترل شده پرورش ماهی کار سختی نیست. تشخیص ماهی پارسال از ماهی امسال احتیاجی به شناخت روشهای آن ندارد. اما برای تشخیص سن ماهیهای دیگر حدس میزنم، فکر میکنم و شاید روشهای مناسبی نیستند. برای تشخیص سن ماهی میتوانیم از روشهای زیر نام ببریم. روش اول و در عین حال ساده ترین روش پولک ماهی است. اگر به پولک ماهی ها دقت کرده باشید، علاوه بر گوناگونی در شکل و اندازه و رنگ در گونه های مختلف به مورد دیگری هم بر میخوریم و آن آنولی یا الگوی دایره دایره ایی میباشد که گاهی به راحتی و گاهی به کمک زره بین یا ادوات دیگر قابل تشخیص است. پولک کوسه ماهی پولک شانه ایی پولک گرد گاهی برای تشخیص این الگو میباید از روشهای رنگ آمیزی آزمایشگاهی، روشی که برای تشخیص سلولهای مختلف بافتها در آزمایشگاهها بکار میره استفاده کرد. روند رشد ماهی از بدو بیرون آمدن از تخم ، بسته به شرایط محیطی، حرارات آب و تغذیه، روندی یکنواخت نیست. در دوران فراوانی غذا و گرمی آب طبیعتا رشد ماهی بیشتر است ولی در فصل سرد و کمبود منابع غذایی سوخت و ساز بدن ماهی کم شده و رشدش کند و حتی متوقف می شود. تندی وکندی رشد ماهی نشانگر یک دوره طبیعی یا یک سال است و اثراتش را میتوان در پولک ماهی بصورت حلقه های تیره و روشن دید. این حلقه ها را نیز میتوان در گوش میانی ماهی،عضوی که حفظ تعادل ماهی را بر عهد دارد روی سنگ گوش(اوتولیت،استاتولیت) مشاهده کرد. ( روش دوم ) اوتولیتها در انواع مختلف ماهیها ابعاد مختلفی از چند صدم میلیمتر تا چند میلیمتر دارند. به همین منوال در استخوان در پوش آبشش ماهی و نیز در استخوانهای ستون فقرات ماهی این حلقه ها قابل مشاهده هستند و از طریق شمارش آن میتوان سن ماهی راتشخیص داد. ( روش سوم ) استخوان آبشش اسکلت ماهی کپور استخوانهای ستون فقرات ماهی برای اینکه ماهیگیر جهت تعیین حدودی سن ماهی که صید کرده دچار دردسر نشود جداولی تهیه شده که نوع واندازه ماهی های قابل صید و همچنین زمان ممنوعیت صید (تولید مثل)ماهی در آن قید شده. زمان تخمریزی ماهیهایی که در این جدول ذکر شده با زمان تخمریزی آنها در مناطق دیگر با شرایط جوی متفاوت میتواند متفاوت باشد ولی حداقل اندازه این ماهیها همانطور که در مقاله آموزش صحیح هم ذکر گردید چیزیست که به ما کمک میکند تا از گرفتن ماهی تولید مثل نکرده پرهیز کنیم. بنا بر این تشخیص سن ماهی زنده با این روش امکانپذیر نیست.در این مورد هم جدول حداقل اندازه کمک مناسبی برای ماهیگیر است. Annuli =حلقه های سالیانه مثل حلقه های تنه درخت Statolith = Otolithen=سنگ گوش ماهی Otolithologie =رشته علمی مستقل برای مطالعه و شناخت حیوانات هم خانواده.

کاربران در حال دیدن موضوع: 1 نفر (0 عضو و 1 مهمان)